Tuyển tập gồm 344 trang, tập hợp những bài tiểu luận quan trọng được ông viết trong giai đoạn 1988-1992 thời điểm đang diễn ra cuộc tranh luận văn học sôi nổi về tác phẩm của ông. Sách còn bao gồm các bài tạp văn (ký tên Dương Thị Nhã) đăng trên nhiều tờ báo từ năm 2000 trở đi và các bài viết giới thiệu bạn bè văn nghệ.
Trong tác phẩm này, Nguyễn Huy Thiệp bàn về nhiều vấn đề trong lý luận, phê bình và sáng tác văn học. Ông đưa ra những nhận xét thẳng thắn, gai góc về tình hình văn chương trong nước, những cơ hội và khó khăn mà các nhà văn đối diện.
Trong sách, ông còn chia sẻ về phương pháp làm việc của nhà văn, về ý nghĩa của lao động nghiêm túc, nghiên cứu, tích lũy, đi thực tế. Ông cũng đề xuất nhiều giải pháp để phát triển nền văn học nước nhà như: nâng cấp trường đại học viết văn, đào tạo có bài bản lớp nhà văn trí thức...
Phần cuối cuốn sách được dành cho những bài viết về các bạn văn, bạn thơ mà ông trân trọng như Lê Kim Giao, Nguyễn Bảo Sinh, Nguyễn Việt Hà, Hoàng Ngọc Hiến, Đồng Đức Bốn, Vi Thùy Linh, Trần Đăng Khoa...
