Sáng 25/9, MC Lại Văn Sâm bức xúc lên tiếng khi hàng loạt kênh YouTube, TikTok và Facebook sử dụng hình ảnh, giọng nói của ông để tạo video AI mạo danh. Nhiều khán giả bị nhầm lẫn, tưởng rằng đó là phát ngôn thật sự của nam MC.
“Gần đây có nhiều người, cả quen lẫn không quen, hỏi tôi về những video trên YouTube, TikTok hay Facebook lấy tên, hình ảnh, thậm chí nhại giọng của tôi. Tôi xin khẳng định tôi chỉ có duy nhất một trang Facebook có tích xanh, không tham gia bất kỳ hoạt động nào trên các nền tảng mạng xã hội khác.
100% những bài rao giảng đạo lý, phê phán, khuyên răn, quảng cáo, săm soi… gắn tên, ảnh, giọng nói hay hình ảnh của tôi đều là giả mạo, lừa đảo. Xin mọi người đừng tin”, MC Lại Văn Sâm nhấn mạnh.
Theo quan sát của phóng viên, nhiều kênh YouTube đã thu hút lượng theo dõi lớn như Lại Văn Sâm Audio (hơn 60.000 lượt đăng ký), Lại Văn Sâm - Câu Chuyện Tuổi Già (hơn 16.600 lượt), Lại Văn Sâm Official (hơn 18.000 lượt) hay Lại Văn Sâm TV... Tất cả đều là kênh giả mạo, sử dụng trí tuệ nhân tạo để lồng ghép nội dung không phù hợp nhằm câu view, kiếm tiền.
Nhiều kênh YouTube giả mạo giọng nói, hình ảnh của MC Lại Văn Sâm lồng ghép nội dung câu view. Tình trạng này cũng xảy ra tương tự trên Facebook, TikTok. Ảnh: CMH.
Điều đáng lo ngại, nhiều khán giả không nhận ra sự khác biệt, để lại bình luận tán thưởng như "Lại Văn Sâm có tầm, vốn kiến thức rộng, tư tưởng lớn, tư duy thông thái”, “Chương trình của Lại Văn Sâm thấm thía, từ già đến trẻ đều cần nghe”, “Tuổi già nghe điều anh Sâm nói rất bổ ích”... Đó là một số ít trong rất nhiều bình luận khán giả bị lẫn lộn thật, giả, nhầm tưởng đó là giọng đọc và kênh của MC Lại Văn Sâm.
Trên thực tế, công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng phổ biến với thủ thuật tạo âm thanh bằng giọng người nổi tiếng, đi kèm hình ảnh sinh động.
Các kênh giả mạo thường sử dụng thủ thuật tạo giọng nói của người nổi tiếng bằng công cụ như Voices AI, sau đó sản xuất hàng loạt video trò chuyện dưới dạng nhân vật ảo. Đây là công nghệ trí tuệ nhân tạo có khả năng biến hình ảnh tĩnh hoặc nhân vật 3D thành video động, trong đó nhân vật có thể cử động miệng, thể hiện biểu cảm và phát giọng nói theo nội dung được nhập sẵn.
Hiện trên thị trường có rất nhiều công cụ hỗ trợ tạo video AI, từ miễn phí đến trả phí. Các phần mềm này được quảng cáo có độ chính xác cao, đồng bộ khẩu hình tự nhiên và thậm chí hỗ trợ hơn 120 ngôn ngữ, giúp việc dựng video giả mạo trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.
Nhà báo, MC Lại Văn Sâm nhiều lần lên tiếng cảnh báo vì bị giả mạo danh tính.
Không chỉ MC Lại Văn Sâm, nhiều nghệ sĩ Việt cũng trở thành nạn nhân của công nghệ giả mạo. Diễn viên Mạc Văn Khoa từng lên tiếng khi bị tạo clip AI quảng cáo bán hàng, gây hiểu nhầm. Ca sĩ Khắc Việt khẳng định chưa từng tham gia hoạt động cờ bạc hay lừa đảo, những video gắn tên anh đều do cắt ghép trái phép. Đan Trường cũng bức xúc khi hình ảnh của mình bị chỉnh sửa, giật tít câu view, đồng thời kêu gọi khán giả cung cấp thông tin cho cơ quan chức năng.
Các nghệ sĩ nhấn mạnh đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng, gây tổn hại uy tín cá nhân và đánh lừa dư luận. Họ kêu gọi cộng đồng nâng cao cảnh giác, không tin và không chia sẻ những clip mạo danh.
Giới chuyên gia cũng cảnh báo deepfake đang trở thành mối đe dọa lớn khi ranh giới thật - giả bị xóa nhòa. Một số dấu hiệu vẫn có thể giúp nhận diện, chẳng hạn như chuyển động môi lệch nhịp so với âm thanh, ánh mắt thiếu tự nhiên, tần suất chớp mắt bất thường, vùng hình ảnh bị nhòe hoặc giọng nói “lạnh”, thiếu cảm xúc.
Marianna Spring, phóng viên BBC, đưa ra ba mẹo nhận diện là quan sát chi tiết khuôn mặt và ngón tay trong video, kiểm tra tính xác thực của thông tin được đưa ra và để ý sự tự nhiên trong chuyển động cũng như âm thanh.
