Nội dung nhảm nhí, nhân vật phản cảm
Việc nền tảng mạng xã hội xuất hiện nhiều video có nội dung nhảm nhí, câu view không còn xa lạ. Thời gian gần đây, những video dạng phim ngắn, đề cập vấn đề tình dục, ngoại tình với những chi tiết nhảm nhí được sản xuất ngày càng nhiều. Một số kênh sản xuất video dạng này có thể kể đến SV Phim ngắn, SMV.
Chỉ cần sử dụng tính năng Facebook Watch (chia sẻ, xem video trên Facebook), người dùng dễ dàng với tiếp cận với những video được giới thiệu nội dung gây tò mò như: "Đỉnh cao nghệ thuật chồng giả làm bức tranh để tìm bằng chứng vợ ngoại tình", "Muốn trở về tuổi thanh xuân quý cô dùng thần dược để hoán đổi thể xác với cô gái trẻ với giá 3 tỷ", "Con dâu nấu cơm rác dằn mặt nhà chồng"...
Nội dung giật gân, gây sốc thu hút cả triệu lượt xem.
Những video này thường kéo dài khoảng 3-10 phút, mở đầu bằng những cảnh giường chiếu, nhân vật ăn mặc hở hang. Một video gây bức xúc khi mô tả tình huống một cô gái ăn mặc hở hang bị hai thanh niên truy đuổi. Thay vì trốn vào nơi kín đáo, cô gái quỳ trên bàn, đặt bình hoa trên lưng và giả làm chiếc bàn. Kết video, hai thanh niên không phát hiện ra, cô gái thành công trốn thoát. Khán giả cho rằng đây là tình huống xúc phạm IQ của người xem bởi nội dung quá vô lý.
Một video khác thu hút 1,9 triệu lượt xem và hơn 8.000 lượt thích, nội dung cũng sơ sài không kém. Cô gái giả vờ qua đời để thử lòng người yêu. Khi nằm trong nhà xác bệnh viện, cô chứng kiến người yêu đứng ngay cạnh mình nhưng lại ôm hôn thắm thiết một cô gái lạ. Bác sĩ của bệnh viện cũng giúp đỡ cô gái thực hiện kế hoạch.
Nhiều video tương tự đề cập chuyện loạn luân, đánh ghen, tệ nạn xã hội, đưa nhiều yếu tố trái thuần phong mỹ tục vào kịch bản. Dưới video, hầu hết khán giả bình luận chỉ trích ê-kíp sản xuất. "Video nhăng nhít, nội dung tào lao", "Vô phúc mới lướt phải những video thế này", "Đạo diễn xúc phạm người xem, xàm xí quá" - một số người xem bình luận.
Video ngập tràn cảnh giường chiếu, nhân vật mặc hở hang và loạt tình tiết vô lý.
Bất chấp phản ứng khán giả, video tương tự vẫn được sản xuất liên tục và đăng tải trên nhiều fanpage khác nhau. Trên trang Facebook SV Phim ngắn, tần suất được duy trì đều đặn 1 video/ ngày.
Nội dung của những video nói trên không đa dạng, chủ yếu theo mô tuýp phản ánh mặt tối xã hội như nhân vật bị bạn thân cướp chồng, cướp vợ, đến khi bị phát hiện chính thất sẽ lao vào giật tóc, bạt tai, chửi rủa đối phương.
Mối quan hệ mẹ chồng nàng dâu trên video cũng được khai thác tiêu cực, phản ánh nhân vật mẹ chồng hạch sách, quái đản, âm mưu hãm hại con dâu. Ngược lại, con dâu cũng tìm mọi cách phản kháng lại mẹ chồng. Những chi tiết này lệch lạc so với giá trị đạo đức truyền thống của người Việt.
Cần nhiều lớp bảo vệ
Những nội dung càng gây tranh cãi, càng kích thích bình luận trái chiều. Những tương tác đó lại khiến nội dung được thuật toán của nền tảng nhận diện rằng đang giữ chân cộng đồng tốt.
"Thuật toán đề xuất khiến một nội dung được phân phối cho nhiều hay ít người xem. Đôi khi nội dung hay, mang tính giáo dục cao và được đầu tư chất lượng lại không quan trọng bằng những nội dung được thiết kế ra để người ta muốn tương tác", chuyên gia nói.
Về tác hại của những video lệch chuẩn, n gười trưởng thành có thể xem rồi bỏ qua, nhưng trẻ em, trẻ vị thành niên dễ tiếp thu và học hỏi những điều sai lệch. Trẻ em có thể nghĩ rằng những hành vi phản cảm, ngớ ngẩn trong video là bình thường, chỉ là cách giải trí vô hại. Có người lại nhận thức muốn nổi tiếng và được nhiều người biết đến, phải làm theo những nội dung như vậy.
Những nội dung càng gây tranh cãi, càng kích thích bình luận trái chiều giúp video lên xu hướng.
Nguy hiểm hơn, những nội dung gắn với tình dục, ngoại tình hay các tình huống lố bịch có thể khiến người xem hình thành góc nhìn méo mó về các mối quan hệ, về cách ứng xử xã hội. Lâu dần, sự lệch chuẩn có thể khiến môi trường mạng trở nên độc hại và làm giảm chất lượng văn hoá tiêu thụ nội dung số trong cộng đồng.
Người dùng mạng xã hội cần nhiều lớp bảo vệ để tránh tác động của nội dung lệch chuẩn. Trước hết, nền tảng cần có bộ lọc mạnh mẽ hơn, siết chặt thuật toán gợi ý để hạn chế loại nội dung độc hại lan truyền. Những nội dung tương tác cao có thể được đề xuất, tuy nhiên cũng cần phải lưu ý về sắc thái tương tác.
Quan trọng nhất vẫn là người dùng mạng xã hội tự trang bị hệ miễn dịch khi sử dụng Internet. Người dùng cần học cách nhận diện nội dung rác, không chia sẻ, không lan truyền.
