Nghệ sĩ Thanh Tuấn tên thật là Nguyễn Thanh Liêm, sinh năm 1948 tại Quảng Ngãi. Ông là nghệ sĩ cải lương thuộc thế hệ vàng, cùng thời với NSND Bạch Tuyết, NSND Minh Vương, NSND Lệ Thủy, NSND Ngọc Giàu, NSƯT Mỹ Châu, Minh Cảnh, Phượng Liên,….
Thanh Tuấn đã được công chúng yêu mến nhờ giọng ca trầm ấm, cách luyến láy sáng tạo khi hát vọng cổ. Ông được công chúng và giới chuyên môn công nhận là một danh ca và nổi tiếng qua nhiều vở tuồng cải lương như: Người câu bóng trăng, Khói sóng tiêu tương, Đường gươm Nguyên Bá, Tây Thi, Người tình trên chiến trận, Tìm lại cuộc đời, Chu Văn An,…
Ông là một trong những ngôi sao cải lương nhận cát-xê bằng vàng. Nam nghệ sĩ từng kể trên tờ Thanh Niên: “Mỗi đêm là được 1 cây vàng. Nhiều đêm hát xong chỗ này tôi lại chạy sang chỗ khác hát được 1 cây vàng nữa là 2 cây vàng”.
NSND Thanh Tuấn.
Sau này, khi cải lương thoái trào, cũng như nhiều ngôi sao gạo cội ngày nào, Thanh Tuấn hát ở nhiều đám tiệc tân gia, mừng thọ, đám cưới, sinh nhật, thôi nôi hay lễ hội. Mức cát-xê của ông vì thế cũng thay đổi, tùy thuộc vào “hoàn cảnh từng gia đình”, khi 10 triệu khi 6, 7 triệu hoặc ít hơn nếu gia chủ nghèo nhưng yêu mến tiếng hát của ông thì ông sẵn lòng đáp lại.
Tuổi xế chiều, ngoài đi hát, Thanh Tuấn còn sáng tác các bài ca cổ và mở trung tâm giảng dạy về nghệ thuật cải lương. Với những đóng góp của mình cho nghệ thuật truyền thống, năm 2007, ông được Nhà nước phong tặng danh hiệu NSƯT và danh hiệu NSND năm 2019.
Tuy nhiên, con đường đến danh hiệu NSND của Thanh Tuấn khá gian nan. Trước khi được nhận danh hiệu cao quý này vào năm 2019, ông từng 2 lần bị “đánh trượt”.
Năm 2015, nam nghệ sĩ sinh năm 1948 từng bị trượt danh hiệu này vì không đủ tiêu chuẩn về huy chương. Trong đợt xét tặng danh hiệu năm 2019, ông tiếp tục làm hồ sơ nhưng cũng bị gạch tên khỏi danh sách. Điều này khiến đông đảo công chúng và các nghệ sĩ trong nghề bức xúc, đồng loạt lên tiếng.
Bản thân nam nghệ sĩ cũng khẳng định, huy chương chỉ có giá trị khi đánh giá trong một hội thi ở một thời điểm nhất định. Đó chưa phải là thứ đánh giá được sức lan tỏa, giá trị đích thực của người nghệ sĩ và không bao giờ là tiêu chí đánh giá chính xác được nỗ lực suốt quá trình của người nghệ sĩ chân chính.
“Chúng tôi đã đóng góp công sức lớn lao cho nghệ thuật nước nhà, đưa nghệ thuật lan tỏa trong cuộc sống của nhân dân”, ông nói trên tờ Vietnamnet.
Vụ trưởng Vụ Thi đua, Khen thưởng (Bộ VHTTDL) khi đó đã tổ chức cuộc họp để xem xét lại. Nhờ vậy ông được đặc cách nhận danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân trong đợt trao tặng năm 2019.
NSND Thanh Tuấn 2 lần bị đánh trượt danh hiệu trước khi được "đặc cách" vào năm 2019.
Ở tuổi U80, NSND Thanh Tuấn vẫn giữ được giọng hát, trí nhớ minh mẫn. Ông vẫn thường xuyên được mời đi hát ở khắp các tỉnh thành. Mỗi lần lên sân khấu đều hát 8-9 bài.
Trong lễ trao giải Mai Vàng năm 2024, ông được vinh danh nhận giải Mai Vàng tri ân. Trên sân khấu, ông xúc động nói: “Tuổi này tôi may mắn có đủ điều kiện để chạy show, gặp gỡ đồng nghiệp, khán giả. Tôi mong giữ được sức khỏe để có thể làm nghề lâu hơn nữa”, ông bày tỏ.
Nhiều năm qua, ông luôn giữ thói quen tập thể dục mỗi sáng 1 tiếng với các bộ môn chạy bộ, hít đất, tập gym… Trong sinh hoạt hằng ngày, ông ăn uống lành mạnh, tránh ăn món lạ, hại đường ruột. Thanh Tuấn luôn giữ tinh thần lạc quan, không phiền muộn nhờ thế trông ông trẻ, khỏe hơn so với tuổi.
Vậy nhưng hồi tháng 3 vừa qua, NSND Thanh Tuấn cấp cứu trong tình trạng nguy kịch, ngừng tim và hôn mê. Ông xuất hiện các triệu chứng tức ngực, khó thở, mệt với các triệu chứng nặng ngày càng tăng vào chiều ngày 25/3.
Theo thông tin từ báo Tuổi Trẻ, ông được chẩn đoán nhồi máu cơ tim cấp. Lúc đó, nam NSND đã thiếu oxy não do ngừng tim, suy đa cơ quan, được chuyển thẳng lên khoa hồi sức cấp cứu... Các bác sĩ nhanh chóng hạ thân nhiệt cho bệnh nhân bảo vệ não, hội chẩn liên chuyên khoa, lọc máu liên tục.
Nhờ sự cứu chữa tận tình của các y bác sĩ, NSND Thanh Tuấn đã qua cơn nguy kịch. Chia sẻ trên tờ Người Lao Động hôm 1/4, nam nghệ sĩ đã có thể tự uống nước, nhớ mọi thứ và ăn uống thức ăn lỏng, mềm.
NSND Thanh Tuấn khi vừa qua cơn nguy kịch.
Ông hồi phục hoàn toàn và được xuất viện hôm 9/4.
"Hiện tại, ba tôi đã tỉnh táo và nhớ rất rõ, gia đình vui mừng, bày tỏ lòng biết ơn các bác sĩ điều trị tích cực cho ba tôi. Vì khi ông được đưa vào nhập viện, lúc đó đã bị ngưng tim, nhưng nay thì đã có tiến triển rõ. Hiện các bác sĩ vẫn đang theo dõi hoạt động của tim, phổi và thận, để có thể kịp thời can thiệp" – anh Trúc, con trai NSND Thanh Tuấn chia sẻ trên Người Lao Động.
Ngày 9-4, ông được xuất viện về nhà. Trước khi rời viện, NSND Thanh Tuấn đã cất giọng ca cải lương “vàng” để cảm ơn các y bác sĩ. Ông nói trên tờ Tuổi Trẻ: “Tôi như được sinh ra thêm một lần nữa”.
