Năm 2025, nhiều gương mặt quen thuộc trong lĩnh vực điện ảnh, sắc đẹp và âm nhạc Việt liên tiếp xuất hiện trên các phương tiện truyền thông không phải với tư cách nghệ sĩ, mà với vai trò bị can, người bị truy tố hoặc đối tượng bị cơ quan chức năng xử lý hình sự.
Đã hơn một tháng, hình ảnh hoa hậu Thùy Tiên đưa tay tạm biệt mẹ khi trở về trại giam gây tiếc nuối cho những khán giả hâm mộ cô. Ngày 19/11, Thùy Tiên bị tuyên án hai năm tù vì tội Lừa dối khách hàng trong vụ quảng cáo kẹo Kera. Bản án xác định cô cùng các đối tác thổi phồng công dụng sản phẩm, cung cấp thông tin sai lệch để thu lợi bất chính hơn 12 tỷ đồng. Vụ việc khiến hình tượng truyền cảm hứng của một hoa hậu sụp đổ, kéo theo việc bị tước danh hiệu Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2021.
Hoa hậu Thùy Tiên trong phiên tòa sơ thẩm hôm 19/11, cô lĩnh án 2 năm tù vì tội Lừa dối khách hàng.
Chỉ nửa tháng trước đó, tối 31/10, khán giả cả nước bất ngờ khi Phòng cảnh sát kinh tế Công an TP HCM bắt tạm giam diễn viên Trương Ngọc Ánh về hành vi Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Cô chịu cáo buộc chiếm đoạt hàng nghìn lượng vàng, hàng chục tỷ đồng, theo đơn tố cáo của công ty cổ phần bất động sản Đất Rồng. Trước khi vướng lao lý, Trương Ngọc Ánh là ngôi sao của giới giải trí, thành công trong mảng điện ảnh lẫn truyền hình và duy trì tên tuổi gần 30 năm.
Những vụ việc phơi bày mảng tối đằng sau hào quang của những tên tuổi lừng lẫy, từng được xem là biểu tượng trong lĩnh vực họ hoạt động. Hình ảnh của các nghệ sĩ vướng lao lý sụp đổ. Phần lớn công chúng bày tỏ họ mất niềm tin, kéo theo làn sóng phẫn nộ.
Thời điểm cơ quan điều tra xác định việc sản phẩm kẹo rau củ Kera quảng cáo sai sự thật, hàng nghìn khán giả bày tỏ lo lắng và bức xúc vì từng mua hàng, sử dụng sản phẩm vì lời giới thiệu "hai viên kẹo tương ứng với một đĩa rau xanh" từng được nhóm của Thùy Tiên, Hằng Du Mục và Quang Linh Vlog nói trên các livestream. Nhiều người cho biết sự hoang mang ban đầu nhanh chóng chuyển thành phẫn nộ khi hay tin thành phần chính của kẹo Kera thực chất chỉ là thuốc nhuận tràng, hoàn toàn khác xa kỳ vọng về một sản phẩm bổ sung chất xơ an toàn từ rau củ quả được trồng ở các nông trại đạt tiêu chuẩn VietGAP.
"Tôi mua cho con dùng vì tin Thùy Tiên, nghĩ không ăn rau vẫn đủ chất. Giờ đọc kết luận mà rùng mình, nếu vụ việc không sớm bị phanh phui và tôi cứ tiếp diễn cho con ăn kẹo toàn thuốc nhuận tràng như vậy thì không biết hậu quả sẽ ra sao", chị Ngọc Huyền (38 tuổi, TP HCM) nói.
Một số khán giả cho biết họ mua kẹo Kera để ủng hộ thần tượng, nhưng nay cảm thấy "niềm tin bị phản bội". Hàng chục nhóm anti Thùy Tiên được lập nên, thu hút hàng nghìn thành viên cùng thảo luận, kêu gọi làm rõ trách nhiệm các cá nhân liên quan, đồng thời bày tỏ nỗi bức xúc lẫn thất vọng khi nghệ sĩ trục lợi trên tình cảm, sự mến mộ của khán giả..
BTV Quang Minh khi quảng cáo cho sữa giả.
Khi câu chuyện Lừa dối khách hàng của Thùy Tiên cùng nhóm Chị Em Rọt chưa kịp lắng xuống, lòng tin của khán giả dành cho hai chữ "nghệ sĩ’ lại tiếp tục bị thử thách rồi sụp đổ khi hàng loạt người nổi tiếng, thuộc nhiều thế hệ và lĩnh vực, vướng phải lùm xùm quảng cáo hàng giả. Những bình luận thể hiện nỗi hoang mang, sự thất vọng cùng những lời chỉ trích nghệ sĩ bán rẻ danh tiếng để quảng cáo lố, thổi phồng công dụng của sản phẩm dày đặc trên các nền tảng online sau khi cơ quan chức năng triệt phá đường dây sản xuất sữa giả với gần 600 loại sản phẩm nhắm vào người bệnh, phụ nữ mang thai và trẻ em.
Từ các nghệ sĩ gạo cội như NSND Hồng Vân, MC Quyền Linh, Cát Tường đến những gương mặt trẻ như Doãn Quốc Đam, Vân Hugo, BTV Quang Minh, MC Hoàng Linh... đều khiến dư luận phẫn nộ. Bên cạnh việc phải xin lỗi công khai trên trang cá nhân, một vài người trong số họ như MC Hoàng Linh, BTV Quang Minh và MC Vân Hugo còn bị Cục Phát thanh - Truyền hình và Thông tin điện tử phạt hành chính tổng cộng hơn 100 triệu đồng vì "quảng cáo lố", hồi tháng 6-7.
Lãnh đạo Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử Lê Quang Tự Do cho biết cơ quan quản lý rất "đau lòng" khi gặp gỡ một số nghệ sĩ, người nổi tiếng liên quan tới quảng cáo sai sự thật và thấy họ "thiếu kiến thức và hiểu biết pháp luật", ký hợp đồng quảng cáo dễ dãi, thậm chí tự ý biến tấu nội dung, dẫn đến vi phạm và gây hệ lụy xã hội.
Nhìn nhận những việc mình đã làm, BTV Quang Minh thú nhận "chưa kiểm tra đầy đủ các yếu tố liên quan trước khi nhận lời quảng bá", hiểu rằng đây là thiếu sót cần được nhìn nhận nghiêm túc. Quyền Linh nói rất ân hận vì chưa biết tiết chế lời nói khi quảng cáo, khiến khán giả bức xúc.
Ngoài các hành vi vi phạm pháp luật, mất uy tín vì quảng cáo lố, hàng loạt nghệ sĩ trong năm qua còn bị chỉ trích vì các sản phẩm âm nhạc có ca từ tục tĩu, lệch chuẩn, ảnh hưởng tiêu cực đến giới trẻ. Jack là trường hợp gây bức xúc nhất khi biểu diễn ca khúc mới sáng tác để đáp trả dư luận về đời tư trong một sự kiện ở Hà Nội dù chưa được cấp phép. Cơ quan quản lý đánh giá ca khúc của ca sĩ phản cảm, trái thuần phong mỹ tục, ảnh hưởng xấu đến giới trẻ. Anh bị phạt 55 triệu đồng và đình chỉ biểu diễn trong 9 tháng vì lùm xùm này.
Một số sản phẩm khác như Sự nghiệp chướng của Pháo, Miền mộng mị của GDucky, Cao ốc 20 của nhóm CLME, B Ray và Đạt G, Trình của HIEUTHUHAI hay Em iu của Andree và Bình Gold... cũng tạo ra nhiều luồng tranh cãi trên mạng xã hội và bị cơ quan chức năng nhắc nhở.
Jack trình diễn ca khúc có ca từ tục tĩu, phản cảm trong một sự kiện tại Hà Nội hôm 16/10.
Hồi chuông cảnh tỉnh cho giới nghệ sĩ
Nhìn lại một năm đầy biến động, NSND Mỹ Uyên cho rằng những vụ việc liên tiếp khiến niềm tin của khán giả với nghệ sĩ bị tổn thương nghiêm trọng. "Mất mát không chỉ thuộc về cá nhân vướng sai phạm mà còn ảnh hưởng đến hình ảnh chung của giới làm nghề", bà nói. Theo diễn viên, ai trong giới showbiz cũng buồn khi hai chữ "nghệ sĩ" bị xấu đi vì những scandal liên tục nổ ra nhưng đó cũng là hồi chuông nhắc tất cả nhìn nhận rõ trách nhiệm của mỗi người với nghề nghiệp và xã hội.
Đạo diễn, nhà làm phim, Chủ tịch Hội Sân khấu TP HCM Trần Ngọc Giàu có chung sự tiếc nuối với NSND Mỹ Uyên trước một năm đầy rẫy những bình luận tiêu cực dành cho giới nghệ sĩ. Từ góc nhìn của một người làm nghề lâu năm, đạo diễn nhận thấy nhiều bạn trẻ chạy theo mục tiêu kinh tế, khai thác hình ảnh quá mức mà lơ là việc giữ gìn đạo đức nghề nghiệp, ý thức pháp luật và trách nhiệm công dân. Theo ông, sai phạm của một cá nhân dễ dẫn tới hệ lụy cho cả cộng đồng nghệ sĩ, làm khán giả giảm niềm tin, ảnh hưởng đến sự tiếp nhận những giá trị nghệ thuật nghiêm túc.
NSND Mỹ Uyên thấy buồn và tiếc nuối khi thấy hình ảnh nghệ sĩ trở nên xấu xí trong mắt khán giả.
PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, nhận định việc nghệ sĩ nổi tiếng liên tục vướng scandal, vòng lao lý tạo ra cú sốc đối với đời sống văn hóa. Theo ông, nghệ sĩ là người của công chúng, khi đánh mất chuẩn mực, hệ lụy không dừng ở danh tiếng cá nhân mà còn làm rạn vỡ mối quan hệ giữa nghệ sĩ và xã hội. Những lùm xùm này khiến công chúng trở nên thiếu tin tưởng với giới nghệ sĩ, sự ngưỡng mộ vô điều kiện dần nhường chỗ cho sự hoài nghi.
"Các vụ việc trong năm qua gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về một chuẩn mực văn hóa trong showbiz. Khi ranh giới giữa hào quang nghệ thuật và trách nhiệm công dân bị xóa nhòa, khi danh tiếng được xem như một thứ có thể đem ra trao đổi bằng lợi ích trước mắt thì hình ảnh nghệ sĩ trong lòng công chúng khó có thể giữ được sự tôn kính như trước. Đây không chỉ là tổn thất của cá nhân nghệ sĩ mà là tổn thất chung của đời sống văn hóa, nơi mà những giá trị đẹp lẽ ra phải được nuôi dưỡng và lan tỏa từ chính những người có ảnh hưởng lớn nhất trong xã hội", ông nói.
Theo nhà nghiên cứu, giữ gìn hình ảnh toàn diện của nghệ sĩ không chỉ để bảo vệ cá nhân họ mà còn góp phần xây dựng một đời sống văn hóa lành mạnh, nơi cái đẹp, sự tử tế và niềm tin của khán giả được đặt đúng chỗ.
"Công chúng không đòi hỏi nghệ sĩ phải hoàn hảo, nhưng họ có quyền kỳ vọng ở sự tử tế, chừng mực và ý thức tự trọng nghề nghiệp. Khi nghệ sĩ ý thức đầy đủ rằng danh tiếng đi kèm với trách nhiệm, rằng mỗi lựa chọn hôm nay sẽ để lại dấu ấn lâu dài trong lòng công chúng, thì họ sẽ thận trọng hơn, sâu sắc hơn trong hành trình làm nghề", PGS.TS Bùi Hoài Sơn nói.
PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội.
NSND Mỹ Uyên và Chủ tịch Hội Sân khấu TP HCM Trần Ngọc Giàu cũng cho rằng bên cạnh sự định hướng của cơ quan chức năng, nghệ sĩ cần tự nâng cao ý thức, từ đó không ngừng hoàn thiện bản thân. Đạo diễn Trần Ngọc Giàu còn đề xuất tăng cường việc giáo dục cho nghệ sĩ về trách nhiệm nghề nghiệp cả trong môi trường học đường cũng như sinh hoạt chuyên môn để xây dựng môi trường nghệ thuật lành mạnh.
