Được công nhận là khu di tích lịch sử cấp quốc gia từ năm 1995, núi Mo So không chỉ là “pháo đài” trong hai cuộc kháng chiến, còn là một thắng cảnh độc đáo với hơn 20 hang động lớn nhỏ.
Mo So (tiếng Khmer nghĩa là Đá trắng), cách trung tâm Hà Tiên khoảng 30km và cách trung tâm xã Kiên Lương khoảng 4km. Nơi đây từng là căn cứ cách mạng trọng yếu của quân và dân Hà Tiên trong kháng chiến chống Pháp và Mỹ.
Giai đoạn 1945-1954, núi Mo So đặt Công binh xưởng 18 của Quân khu 9, nơi chế tạo và cải tiến vũ khí phục vụ chiến trường Tây Nam Bộ. Từ năm 1954-1975, núi Mo So trở thành điểm chốt trên tuyến đường 1C, đảm bảo hành lang vận chuyển vũ khí từ Bắc vào Nam. Dù quân địch nhiều lần mở các cuộc càn quét lớn, nhờ địa hình hiểm trở cùng tinh thần chiến đấu mưu trí của quân dân đã giúp Mo So trở thành “bức tường thép”, góp phần làm thất bại nhiều đợt tiến công của địch.
Ông Nguyễn Tấn Liệt - lính đặc công tham gia chiến đấu tại Mo So - kể lại: “Tháng 8/1968, các cơ quan của Huyện ủy Hà Tiên rút toàn bộ vào Mo So để giữ tuyến đường chiến lược 1C. Địch bao vây bằng phi pháo, rải chất độc hóa học suốt nhiều tháng nhưng không thể đánh chiếm. Chúng tôi kiên cường bám trụ, phá bom râu mở đường tiếp vận. Mo So khi ấy thực sự là chiến trường ác liệt”.
Núi Mo So có cấu trúc hình vành khăn, bao quanh thung lũng rộng hơn 1.000m². Qua hàng triệu năm xâm thực, thiên nhiên tạo nên hơn 20 hang động thông nhau, có nơi chỉ vừa một người lách qua, có nơi rộng như một căn nhà lớn.
Đặc biệt, hang Quân Y - Cơ yếu - Kinh tài sâu hơn 20m, bên trong có suối ngầm mát lạnh, có ánh sáng xuyên qua giếng trời tạo nên khung cảnh huyền ảo. Trong kháng chiến, nơi này từng là bệnh viện dã chiến của lực lượng cách mạng. Cấu trúc hình chữ chi giúp đón gió, ánh sáng tự nhiên, giữ nhiệt độ mát vào mùa hè, ấm vào mùa đông. Càng đi sâu, du khách sẽ bắt gặp nhiều khối đá có hình thù độc đáo, tạo nên vẻ kỳ bí cho hang động.
Hiện nay, Mo So thu hút hàng ngàn lượt du khách mỗi năm, đến khám phá hang động, thưởng ngoạn cảnh núi rừng hoang sơ và tìm hiểu lịch sử cách mạng.
Chị Lê Hoàng Oanh (24 tuổi, TP. Cần Thơ) chia sẻ: “Em biết đến Mo So qua các thông tin, hình ảnh du khách chia sẻ trên mạng xã hội. Khi đến đây, rất ấn tượng với không khí mát mẻ và cảnh quan kỳ vĩ. Người dân còn cho mượn trang phục để chụp ảnh, rất dễ thương”.
Không chỉ là điểm du lịch, Mo So còn là nơi để các đoàn viên thanh niên tổ chức hoạt động về nguồn, địa chỉ đỏ về giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ.
Với giá trị lịch sử, cảnh quan thiên nhiên và địa chất đặc sắc, núi Mo So đang được An Giang định hướng xây dựng thành điểm đến du lịch trọng điểm của tỉnh. Việc tôn tạo, chỉnh trang, đầu tư hạ tầng hợp lý sẽ giúp nơi đây phát huy hiệu quả, trở thành điểm nhấn du lịch - văn hóa - lịch sử của vùng biên giới Tây Nam. Ảnh: Nhật Huy.
