Khán giả bình phim Việt: ‘Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối’ có xứng dự Oscar?

Không phải ngẫu nhiên khi những người làm trong ngành điện ảnh, đạo diễn gạo cội đều dành những lời tán dương nồng nhiệt cho Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối. Chúng ta có thể thấy thế mạnh ở chất liệu và đề tài đặc biệt - chiến tranh Việt Nam - luôn khiến thế giới chú ý, nhất là với khán giả và giới phê bình phương Tây.

Nhưng điều đáng nói ở đây là: trong khi Hollywood từng khai thác cuộc chiến này dưới góc nhìn Mỹ (như Apocalypse Now, Full Metal Jacket, Platoon), thì Địa đạo lại mang đến cái nhìn từ bên trong - từ người Việt, trong lòng địa đạo Củ Chi, từ những con người vô danh làm nên lịch sử. Đây là điểm độc đáo lớn nhất, đưa khán giả quốc tế đến tận "dưới mặt đất", nơi không chỉ có súng đạn mà còn có niềm tin, hơi thở và sự sống lay lắt trong bóng tối. Một bức tranh chiến tranh Việt Nam chưa từng được kể theo cách như thế.

ẢNH: ĐPCC

Một điều tôi thấy nữa là trong Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối, ngôn ngữ điện ảnh đạt tầm nghệ thuật cao. Không dùng kỹ xảo rầm rộ, không sa vào biểu tượng hay hình ảnh cách điệu hóa, đạo diễn Bùi Thạc Chuyên lựa chọn con đường khó là đi vào từng chi tiết nhỏ để lột tả nỗi đau và vẻ đẹp con người trong chiến tranh. Những cảnh chiến đấu, bom rơi, người chết được khắc họa không phải bằng quy mô mà bằng chiều sâu, qua ánh mắt người lính, vũng nước đục, giọt máu đọng lại nơi vách đất.

Khán giả cảm thấy choáng ngợp không phải bom nổ, đạn rơi như nhiều phim chiến tranh mà vì nó lặng sâu… Chính thứ cảm xúc đó là điểm mạnh. Sự tinh tế trong từng khung hình, sự chân thực không gượng gạo, không hô hào mà vẫn gây ám ảnh. Và Địa đạo làm được điều đó.

'Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối' hội đủ yếu tố dự Oscar

Tôi thấy nhiều người nói Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối là "docudrama" (phim dựa trên sự kiện có thật). Và đây là lợi thế lớn nếu xét trong bối cảnh giải Oscar ngày càng đánh giá cao các tác phẩm mang tính thời sự, chân thực nhưng vẫn đậm màu nghệ thuật. Địa đạo đi đúng mạch này và hơn thế vì nó không vay mượn góc nhìn phương Tây mà đứng thẳng trên tiếng nói của người Việt - một điểm mà Oscar luôn tìm kiếm ở các đề cử phim quốc tế: bản sắc dân tộc.

Không còn sự non yếu như nhiều phim Việt trước đây từng bị loại từ "vòng gửi xe", Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối có phần nhìn đủ mạnh, phần âm thanh chỉn chu, dựng phim mạch lạc và giàu cảm xúc. Nếu có thể chỉnh sửa thêm một vài chi tiết gây tranh cãi, bộ phim này hoàn toàn đủ điều kiện về mặt kỹ thuật để tham gia Oscar. Bên cạnh đó, không khí phim không khô khan như những phim cách mạng cũ. Dù có những đoạn mang tính hư cấu cao, nhưng nhìn chung, Địa đạo đã tạo nên một cảm giác thật, gần như một ký ức sống động. Đây là điều mà khán giả quốc tế luôn tò mò khi nói đến chiến tranh Việt Nam.

Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối có gốc rễ văn hóa Việt sâu sắc, vừa mang tính nhân loại rộng mở khi nói về hy sinh, kháng chiến, tình người và khát vọng sống. Đó là điểm kết nối khán giả toàn cầu. Tất nhiên phim cũng có những hạt sạn nhưng điểm mạnh của nó quá rõ. Với sự điều chỉnh đúng mức từ nhà sản xuất và hỗ trợ truyền thông chiến lược, phim hoàn toàn có thể chen chân vào đường đua Oscar cho hạng mục Phim quốc tế xuất sắc nhất. Không cần mơ đến giải cao nhất. Chỉ cần một suất đề cử, một sự công nhận từ hội đồng Oscar, phim Việt sẽ bước thêm một bước dài trên bản đồ điện ảnh thế giới. Và Địa đạo chính là một ứng viên đầu tiên xứng đáng để ta dám mơ.