LTS: Nghệ sĩ khi có được thành công, ngoài sự cố gắng của bản thân, họ thường nói mình được "Tổ nghề đãi", được "ăn cơm Tổ". Trong giới nghệ thuật, có những gia tộc gặt hái được nhiều vinh quang nhờ miệt mài, đắm đuối với nghề. Có gia tộc ba, bốn đời đều được Tổ thương, cho lộc. VietNamNet xin giới thiệu loạt gia tộc như thế.
Dòng họ Nguyễn Đình ở Hưng Yên - khởi nguồn từ cụ Nguyễn Đình Nghị, soạn giả cải lương nổi tiếng, người cách tân chèo vào đầu thế kỷ 20 đã sinh ra nhiều thế hệ nghệ sĩ tài năng. Đến nay, gia tộc này đã có tới bốn người được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân (NSND): Nguyễn Đình Tưởng, Nguyễn Đình Chí, Trần Thị Mai Hương và Trần Tuấn Hải.
NSND Nguyễn Đình Tưởng: Người giữ lửa cải lương Hoa Mai
NSND Nguyễn Đình Tưởng (nghệ danh Mạnh Tưởng, sinh năm 1934) là một trong những gương mặt tiêu biểu của cải lương phía Bắc. Ông là cháu nội cụ Nguyễn Đình Nghị, từng giữ chức Trưởng đoàn Cải lương Hoa Mai - một đơn vị nghệ thuật có tiếng. Với giọng ca đầy nội lực, lối diễn mộc mạc, sâu sắc và khả năng chuyển thể kịch bản đặc biệt tinh tế, ông từng được Đài Tiếng nói Việt Nam chọn làm giọng hát chủ lực trong nhiều chương trình cổ vũ quân dân thời kháng chiến.
Những ca khúc như Võ Thị Thắng, Cây sáo trúc, Hoa tím chiều thu, Hạt lúa quê mình… gắn liền với tên tuổi ông, từng được phát đi phát lại nhiều lần, tiếp thêm niềm tin, nghị lực cho chiến sĩ nơi chiến trường.
Dù đã ngoài 90 tuổi, NSND Mạnh Tưởng vẫn giữ được sự minh mẫn và lòng yêu nghề sâu sắc, sẵn sàng cất cao tiếng hát mỗi khi đứng trên sân khấu hoặc trước ống kính.
NSND Nguyễn Đình Chí: Hơn nửa thế kỷ sống cùng cải lương
Là em ruột của NSND Mạnh Tưởng, NSND Nguyễn Đình Chí (nghệ danh Quang Chí, sinh năm 1951) cũng nối bước anh trai, dành trọn đời cho sân khấu cải lương. Gia nhập Đoàn cải lương An Lạc từ năm 14 tuổi, Quang Chí nhanh chóng khẳng định được khả năng qua hàng loạt vai diễn lớn.
Hơn 50 năm gắn bó với nghệ thuật, ông đã khắc họa nhiều nhân vật lịch sử như Trần Hưng Đạo (vở Đức Thánh Trần), Trần Thủ Độ (vở Tình sử vương triều), hay các vai giáo sư đầy nội tâm trong Cánh cửa hy vọng, Hoa đời chớm nở… Với gần 20 huy chương Vàng và Bạc ở các hội diễn sân khấu toàn quốc, khu vực, NSND Quang Chí được vinh danh NSND vào năm 2021.
NSND Mai Hương: Nữ nghệ sĩ chèo nổi tiếng không qua vai phụ
NSND Trần Thị Mai Hương (nghệ danh Mai Hương) - cháu gái của NSND Mạnh Tưởng và NSND Quang Chí - là một trong những nữ nghệ sĩ chèo hiếm hoi chưa từng qua vai phụ.
Nữ nghệ sĩ thành công trong vai chính của Cô Son và gây bất ngờ với vai phản diện Hoàng hậu Thượng Dương trong Thái úy Lý Thường Kiệt, một vai nặng ký và gai góc, từng giúp bà giành Huy chương Vàng tại Hội diễn Sân khấu Chèo toàn quốc.
Không chỉ là một diễn viên tài năng, NSND Mai Hương còn từng giữ chức Phó Giám đốc Nhà hát Chèo Hà Nội. Dù ở vị trí lãnh đạo, bà vẫn sẵn sàng “thế vai” khi cần, từ những vai nhỏ nhất đến các vai khó. Với bà, ngọn lửa đam mê chèo truyền thống chưa bao giờ nguội lạnh.
NSND Trần Tuấn Hải: Diễn đủ mọi vai, làm đủ mọi nghề
Là em ruột của NSND Mai Hương, NSND Trần Tuấn Hải (nghệ danh Tuấn Hải, sinh năm 1956) được xem là nghệ sĩ “đa năng” trên sân khấu kịch nói. Tốt nghiệp Đại học Sân khấu - Điện ảnh từng đầu quân cho Đoàn Kịch Công an Hà Nội (mang hàm Đại úy) rồi chuyển về Đoàn Kịch Hà Nội và sau đó là Nhà hát Kịch Việt Nam - nơi anh gắn bó lâu dài và gặt hái nhiều giải thưởng.
Không bị đóng khung vào bất kỳ dạng vai nào, Tuấn Hải có thể hóa thân linh hoạt từ bi kịch tới hài kịch, từ vai nam chính đến nữ phụ, từ lão, ấu đến vai phản diện... Những vai diễn như Quang “bụi đời” (vở Hương gai), Ngọc “công tử bột” (vở Thủ phạm là ai), Lâm (vở Sống ngoài tiêu chuẩn)… được thể hiện sống động, giàu nội tâm.
Bên cạnh diễn xuất, NSND Tuấn Hải còn là biên kịch, đạo diễn nhiều vở thành công như Giấc mộng đêm hè, Bản danh sách điệp viên, Vợ chồng rởm, Bệnh sĩ… Anh từng được trao nhiều huy chương và giải thưởng chuyên môn danh giá.
Trên hành trình làm nghệ thuật, các thành viên trong dòng họ Nguyễn Đình không chỉ khẳng định tài năng cá nhân mà còn góp phần giữ gìn và phát triển các loại hình nghệ thuật truyền thống như chèo, cải lương, kịch nói. Họ vừa là người kế thừa, vừa là người đổi mới, thổi luồng sinh khí mới vào những sân khấu tưởng chừng đã lùi vào dĩ vãng.
NSND Tuấn Hải hát "Tái sinh"
