Thái tử Bảo Long - tên đầy đủ Nguyễn Phúc Bảo Long (1936 - 2007), là vị hoàng thái tử cuối cùng của chế độ quân chủ trong lịch sử Việt Nam. Ông là con trai của Bảo Đại và Nam Phương hoàng hậu.
Bảo Long là con trai của Vua Bảo Đại và Hoàng hậu Nam Phương, sinh ngày 4/1/1936.
Khi Hoàng hậu Nam Phương sinh Hoàng tử Bảo Long, súng thần công đặt trên Kỳ đài nổ 7 tiếng báo hiệu tin vui cho trăm họ. Ngay sau đó người đứng đầu chính quyền Pháp, đứng đầu các nước Đông Dương, các quan lại Nam triều tới tấp gởi điện về Huế chúc mừng. Tất cả trẻ con trên toàn quốc có cùng ngày sinh 4/1/1936 với Bảo Long đều được triều Nguyễn tặng áo quần và sữa.
Khi Hoàng tử Bảo Long được 3 tuổi, ngày 17 Tháng Giêng Năm Kỷ Mão (dương lịch là ngày 7/3/1939), Vua Bảo Đại, theo gương của tiên đế là Vua Khải Định, đã cho tổ chức tại Điện Thái Hòa lễ phong danh hiệu Đông Cung Hoàng Thái Tử cho Hoàng tử Bảo Long. Với danh hiệu này, Hoàng tử Bảo Long sẽ trở thành người nối ngôi Vua Bảo Đại.
3 tuổi, Bảo Long được phong danh hiệu Đông Cung Hoàng Thái tử.
Được thừa hưởng nét đẹp thanh tú từ mẹ – người phụ nữ được mệnh danh là “tường thành nhan sắc Đông Dương” – và sự lịch lãm, phong độ từ vua cha, Thái tử Bảo Long sớm nổi danh với vẻ ngoài điển trai, thư sinh, được mệnh danh là “Đệ nhất nam nhân xứ An Nam”.
Chiếc mũi cao vút, thẳng tắp của Bảo Long kết hợp hoàn hảo cùng hàng mày rậm ngang càng làm tôn thêm vẻ nam tính. Xương quai hàm vuông góc cạnh nhưng không gồ ghề làm tổng thể khuôn mặt thái tử càng thêm hoàn hảo.
Thái tử Bảo Long sở hữu dung mạo khôi ngô, tuấn tú.
Không chỉ nổi bật nhờ dung mạo, Bảo Long còn sở hữu trí tuệ sắc sảo và tinh thần kỷ luật cao. Ông thành thạo tiếng Pháp từ nhỏ, và đặc biệt giỏi tiếng Hy Lạp cổ – minh chứng cho nền giáo dục đậm chất phương Tây mà ông được tiếp cận từ sớm. Tuy nhiên, ông lại gặp khó khăn trong việc học tiếng Việt sau Cách mạng Tháng Tám và chỉ thật sự sử dụng thông thạo tiếng mẹ đẻ khi lên 10 tuổi.
Vua Bảo Đại thoái vị năm 1945, chấm dứt chế độ quân chủ, Hoàng Thái tử Bảo Long cùng mẹ và các em lui về sống tại cung An Định, tiếp tục học tại trường Đồng Khánh.
Đến năm 1948, ông sang Pháp và theo học tại trường nội trú Les Roches – cơ sở khắt khe do nhà thờ Công giáo bảo trợ. Mẹ ông – Hoàng hậu Nam Phương – hy vọng nền giáo dục nghiêm ngặt nơi đây sẽ giúp uốn nắn tính cách của con trai.
Năm 1953, Bảo Long đậu bằng Tú tài II ban Triết học, rồi thi vào trường Võ bị Saint-Cyr và tốt nghiệp khóa 141 năm 1956. Ra trường với cấp bậc thiếu úy, ông tiếp tục theo học tại trường Thiết giáp Saumur.
Thái tử Bảo Long (ngoài cùng bên phải) cùng mẹ - Hoàng hậu Nam Phương và các em.
Trong thời gian này, cựu hoàng Bảo Đại bị truất phế và và tịch thu toàn bộ tài sản ở cả Pháp lẫn Việt Nam sau cuộc trưng cầu ý dân ngày 20/10/1955. Cựu hoàng sau đó rời bỏ Cannes về sống trong vùng Alsace, không liên lạc với các con.
Không còn chỗ đứng trong chính trị, Thái tử Bảo Long quyết định gia nhập binh đoàn Lê Dương Pháp (Légion Étrangère), chiến đấu ở Bắc Phi chống lực lượng giải phóng Algérie. Ông chiến đấu gan dạ, như coi thường cái chết.
Ông từng bị thương nặng khi xe thiết giáp cán phải mìn, nhưng vẫn tiếp tục phục vụ gần 10 năm và được phong hàm đại úy, thưởng nhiều huy chương.
Sau thời gian binh nghiệp, ông trở lại Paris học Luật và Chính trị, rồi làm việc tại một ngân hàng thuộc gia đình bên ngoại.
Thái tử Bảo Long sở hữu trí tuệ sắc sảo và tinh thần kỷ luật cao.
Dù sống lưu vong, Bảo Long vẫn giữ lòng hướng về cội nguồn. Ông từng cộng tác với hoàng thân Bảo Vàng – con vua Duy Tân – trong các dự án từ thiện và giáo dục cho người Việt hải ngoại.
Cuộc đời riêng của vị hoàng thái tử cuối cùng của triều đại phong kiến Việt Nam cũng lắm buồn thương. Mối tình sâu đậm của ông là với nhà thiết kế nội thất Pháp Isabelle Hebey. Cả hai quen trong một dịp ông thuê cô trang trí nội thất cho căn nhà riêng tại Neuilly, ngoại ô Paris.
Mối quan hệ từ công việc dần trở thành tình cảm đặc biệt giữa hai con người có nhiều điểm tương đồng về gu thẩm mỹ và chiều sâu nội tâm.
Isabelle Hebey là nhà thiết kế nội thất có tiếng, từng cộng tác với huyền thoại thời trang Yves Saint-Laurent trong nhiều dự án nghệ thuật và kiến trúc.
Xuất thân từ gia đình thượng lưu – cha là luật sư, mẹ thuộc dòng dõi quý tộc – Isabelle được nuôi dạy trong môi trường khắt khe, từng theo học tại trường Couvent des Oiseaux danh giá ở Paris và tốt nghiệp trường Mỹ thuật Louvre.
Khi gặp Bảo Long, Isabelle trải qua hai cuộc hôn nhân không trọn vẹn. Với thái tử, bà tìm thấy sự đồng điệu và bình yên. Cả hai từng dự định tiến tới hôn nhân và lễ cưới được lên kế hoạch tổ chức vào tháng 6/1969. Tuy nhiên, đám cưới ấy cuối cùng không thành. Họ chia tay sau nhiều trắc trở, và từ đó ông sống độc thân suốt đời.
Không lập gia đình và không có con nối dõi, Bảo Long để lại toàn bộ tài sản cùng di vật quý giá cho người em út – Hoàng tử Bảo Thăng.
Nỗi buồn lớn nhất trong cuộc đời Bảo Long là không kịp có mặt khi Nam Phương hoàng hậu qua đời năm 1963 tại làng Chabrignac, miền Nam nước Pháp.
Bi kịch nối dài khi ông phát hiện cha – cựu hoàng Bảo Đại – không những không dự tang lễ mà cũng không một lần đến viếng mộ vợ cũ. Từ đó, mối quan hệ cha con ngày càng rạn nứt, đỉnh điểm là cuộc tranh chấp pháp lý gay gắt về quyền sở hữu ấn kiếm triều Nguyễn.
Ngày 28/7/2007, Thái tử Bảo Long qua đời tại Pháp, khép lại cuộc đời của trầm lặng, cô độc. Tang lễ được cử hành đơn sơ, chỉ giữa những người trong gia đình.
Thi hài ông được an táng trong nghĩa trang thành phố Sens. Không lập gia đình và không có con nối dõi, Bảo Long để lại toàn bộ tài sản cùng di vật quý giá cho người em út – Hoàng tử Bảo Thăng.
