Từ kịch bản thủ khoa đến tác phẩm kinh điển
Truyện cổ tích cho tuổi 17 bắt đầu từ kịch bản tốt nghiệp của biên kịch Trịnh Thanh Nhã - tác phẩm giúp bà đạt điểm 10 và trở thành thủ khoa. Câu chuyện xoay quanh An, cô bé 17 tuổi đầy mộng mơ ở Hà Nội thời chiến vô tình nhặt được lá thư của chiến sĩ Thái và bắt đầu mối tình qua thư.
Bộ phim sau đó giành giải Bông sen vàng cho Phim truyện xuất sắc nhất cùng các giải đạo diễn, biên kịch, quay phim và âm nhạc xuất sắc nhất tại LHP Việt Nam 1987.
Quá trình hoàn thiện kịch bản đầy gian nan với sự khắt khe của biên tập viên. Vị biên tập viên này bắt Trịnh Thanh Nhã đọc to kịch bản để tự nghe những ngôn ngữ và hình ảnh mà mình sử dụng. Trịnh Thanh Nhã nhớ lại: "6 lần viết lại là 6 lần khóc lóc cho đến lần thứ 6. Nếu lần này ông còn mắng mỏ tôi một lần nữa thì tôi sẽ xé bản thảo và bỏ nghề". May mắn thay, sau khi đọc xong lần cuối, vị biên tập lặng đi chỉ nói một chữ "được".
Diễn xuất đầy cảm xúc và triết lý đạo diễn
Đạo diễn Xuân Sơn đã tạo nên tác phẩm đặc biệt với triết lý phim thơ độc đáo. Khi được khán giả quốc tế hỏi "Một bộ phim về chiến tranh sao không có tiếng súng?", ông trả lời: "Tiếng súng không ở trong phim mà tiếng súng ở phía trước của những nhân vật chúng tôi trong phim".
Một chi tiết đáng chú ý là việc thay đổi bài thơ trong phim. Thay vì bài thơ gốc trong kịch bản, đạo diễn đã sử dụng Cuộc chia ly màu đỏ để đẩy cảm xúc lên cao trào hơn. Cảnh An đọc thơ trong lớp học đã trở thành một trong những khoảnh khắc ấn tượng nhất.
Kỷ niệm đáng nhớ của NSND Thanh Tú:
NSND Thanh Tú trong vai mẹ của Thu mang đến những khoảnh khắc diễn xuất đầy cảm động. Câu chuyện nhận vai cũng thú vị. Khi chồng bà - nghệ sĩ Phạm Kỳ Nam đi chơi với thầy Lê Phương (giáo viên của biên kịch Trịnh Thanh Nhã khi đó), ông Phương đã giới thiệu vai diễn.
Nghệ sĩ Thanh Tú ban đầu từ chối thẳng thừng: "Em không đóng vai vớ vẩn đâu" vì đang bị thành công với phim Sao tháng tám. Khi biết đây là vai chính của người lớn, bà mới nhận.
Về cảnh quay khó khăn nhất khi hay tin con trai hy sinh, nghệ sĩ Thanh Tú chia sẻ: "Tôi ngồi cố nén lại nỗi đau đó. Đặt bàn tay lên balo và những kỷ vật của con mình trong cái sự đau đớn đến tột cùng".
Việc lựa chọn diễn viên Lê Vi cho vai An, đạo diễn Xuân Sơn giải thích: "Lê Vi tốt nghiệp trường múa khi 17 tuổi - đúng độ tuổi của nhân vật. Nếu xét về ngoại hình thì Lê Vi không đẹp theo cái vẻ đẹp như chúng ta thường quan niệm, nhưng Lê Vi có sự trong sáng của một cô gái 17 tuổi và học múa".
Truyện cổ tích cho tuổi 17 không chỉ là câu chuyện tình yêu của cô gái An với chàng lính Thái qua những lá thư. Đó còn là bức tranh về Hà Nội thời chiến với những chi tiết sống động: các đoàn xe hành quân ra trận đi qua Thủ đô, các chiến sĩ trẻ mang theo những lá thư nhờ người dân gửi về cho người thân.
Đạo diễn Xuân Sơn thổ lộ không có kịch bản nào mang lại niềm cảm hứng cho ông lớn như thế. Sau gần 40 năm, tấm poster phim vẫn được treo trang trọng trong phòng khách gia đình.
Ảnh, video: Tư liệu, VTV
