Dù từng gây tiếng vang tại các liên hoan phim quốc tế, nhưng những bộ phim này lại vấp phải làn sóng kiểm duyệt gắt gao tại Trung Quốc do chứa quá nhiều cảnh nhạy cảm hoặc nội dung bị cho là “trái với thuần phong mỹ tục”. Có phim vừa phát hành đã bị rút khỏi nền tảng, có nữ diễn viên thì bị cấm vận hoàn toàn.
1. Sắc, Giới (Lust, Caution) – 2007
Đạo diễn: Lý An
Diễn viên: Thang Duy, Lương Triều Vỹ
Lấy bối cảnh Thượng Hải thời kỳ kháng Nhật, phim xoay quanh Vương Giai Chi – một nữ sinh được giao nhiệm vụ quyến rũ quan chức thân Nhật Dịch tiên sinh để thực hiện kế hoạch ám sát. Mối quan hệ giữa hai người vượt ngoài kiểm soát khi tình yêu và dục vọng đan xen.
Tác phẩm nổi tiếng với các cảnh nóng trần trụi, được quay trong suốt 12 ngày, tổng cộng hơn 100 giờ. Dù giành nhiều giải thưởng quốc tế, “Sắc, Giới” vẫn bị cấm chiếu tại Trung Quốc. Thang Duy bị “phong sát ngầm” trong nhiều năm vì vai diễn này.
2. Di Hòa Viên (Summer Palace) – 2006
Đạo diễn: Lâu Diệp
Diễn viên: Hác Lôi, Quách Hiểu Đông
Phim kể về mối tình đầy khắc khoải giữa hai sinh viên trẻ trong bối cảnh chính trị – xã hội hỗn loạn. Ngoài tình tiết lãng mạn, tác phẩm chứa nhiều cảnh thân mật được mô tả chân thực, không che, mang tính nghệ thuật cao.
Tuy nhiên, phim chưa từng được cấp phép chiếu chính thức ở Trung Quốc. Sau khi tham dự Cannes mà không xin phép, đạo diễn Lâu Diệp bị cấm làm phim trong nước trong vòng 2 năm.
3. Lạc Lối Ở Bắc Kinh (Lost in Beijing) – 2007
Đạo diễn: Lý Ngọc
Diễn viên: Lương Gia Huy, Phạm Băng Băng, Đồng Đại Vỹ
Phim khai thác mối quan hệ phức tạp giữa một người lao động nhập cư, ông chủ và người chồng, sau một vụ cưỡng hiếp gây tranh cãi. Nội dung táo bạo cùng các cảnh nóng chân thực khiến phim gây chia rẽ mạnh mẽ.
Sau nhiều lần chỉnh sửa, tác phẩm vẫn không qua nổi kiểm duyệt và bị cấm chiếu tại Trung Quốc. Dù vậy, “Lạc Lối Ở Bắc Kinh” vẫn được công nhận tại các liên hoan phim quốc tế và từng được bán bản quyền cho nhiều nước châu Âu.
4. Thiên Dục (Xiu Xiu: The Sent Down Girl) – 1998
Đạo diễn: Trần Xung
Diễn viên: Lý Tiểu Lộ
Lấy bối cảnh thời Cách mạng Văn hóa, phim kể về Văn Tú – một cô gái thành thị bị đưa về nông thôn rồi rơi vào bi kịch thân xác và tinh thần. Nội dung phản ánh hiện thực xã hội khắc nghiệt với nhiều cảnh quay trần trụi, đau đớn và đầy ẩn dụ.
“Thiên Dục” bị cấm chiếu tại Trung Quốc ngay sau khi ra mắt. Đạo diễn Trần Xung cũng bị cấm làm phim trong ba năm, và đến nay tác phẩm vẫn không có dấu hiệu được dỡ lệnh cấm.
5. Các Quý Ông Khu Đông Bát (Gentlemen of East 8th) – 2022
Đạo diễn: Trương Hàn
Diễn viên: Trương Hàn, Vương Hiểu Thần
Được quảng bá là phim hiện đại về giới doanh nhân thành đạt, nhưng thực tế tác phẩm bị chê là “gợi dục hóa môi trường công sở”, với các cảnh quay lố, thoại gượng gạo và yếu tố tình dục được lồng ghép khiên cưỡng. Cộng đồng mạng ném đá không thương tiếc, chấm điểm thấp kỷ lục trên Douban (2.1/10).
Sau một tuần công chiếu, phim bị gỡ khỏi các nền tảng trực tuyến lớn như Tencent, MangoTV.
Những bộ phim trên là minh chứng cho sự khác biệt rõ rệt giữa thẩm mỹ nghệ thuật và tiêu chuẩn kiểm duyệt nội địa. Trong khi chúng được khen ngợi ở quốc tế, chúng lại “mất sóng” hoàn toàn tại quê nhà.
Câu hỏi được đặt ra là: Liệu điện ảnh Trung Quốc có đang tự làm khó mình trong cuộc chơi nghệ thuật toàn cầu?
