Không ít người xem Materialists (tựa Việt: Một Nửa Hoàn Hảo) xong liền buông một cái lắc đầu: "Cô này mà ngoài đời chắc gì đã chọn anh nghèo", hay "Phim thì nói yêu là đủ, chứ sống sao chỉ với tình yêu?". Những phản ứng kiểu này xuất hiện dày đặc, phản ánh một góc nhìn phổ biến rằng lựa chọn của Lucy là thiếu thực tế, hoặc tệ hơn là mơ mộng đến mức phi lý. Một người phụ nữ hiện đại, có mọi cơ hội đổi đời nhờ một người đàn ông giàu có lại quyết định quay về với người cũ, một anh nghệ sĩ chẳng có gì ngoài trái tim. Nhưng chính những lời phản bác ấy lại khiến người ta phải đặt ngược câu hỏi: Liệu Lucy thật sự ngây thơ, hay chỉ đơn giản là cô đủ năng lực để đưa ra một quyết định mà không phải ai cũng có khả năng? Nếu bạn từng ở vị trí có thể tự lo cho mình, không cần dựa dẫm ai để sống tốt, bạn sẽ hiểu lựa chọn của Lucy thực ra thực tế đến mức đáng ngưỡng mộ.
Lucy Mason không phải kiểu nhân vật được viết ra để đại diện cho ước mơ màu hồng. Với mức lương 80.000 đô mỗi năm, tương đương mức thu nhập trung bình tại New York, Lucy nằm trong nhóm những người đủ năng lực tự lực tài chính ở một trong những thành phố đắt đỏ bậc nhất thế giới. Nhưng đạo diễn không dừng lại ở con số mà khéo léo xây dựng bối cảnh sống, năng lực làm việc và tác phong độc lập của Lucy như một cách xác lập rằng cô là người có quyền lựa chọn. Và quyền lựa chọn ấy không chỉ nằm ở tiền, mà còn nằm ở tầng sâu hơn với những giá trị vô hình mà cô theo đuổi. Nói một cách khác, Lucy không ở trong tình thế bắt buộc phải chọn đại gia để đổi đời, và sự lựa chọn của cô không diễn ra trong hoàn cảnh bị động. Cô không cần ai cưu mang, không cần tình yêu để thoát khỏi nỗi cô đơn vật chất – và có lẽ chính điều đó khiến quyết định quay về với John trở thành tuyên ngôn cho quyền được sống thật và yêu thật của Lucy.
Một điều thú vị là bộ phim không hề cố gắng chứng minh John tốt hơn Harry. Trên lý thuyết, Harry là lựa chọn không có gì để chê khi anh giàu có, tử tế, thông minh, chủ động, hiểu chuyện và đầy tinh tế. Thậm chí, chính Harry là người đầu tiên dùng khái niệm “intangible asset” để nói về Lucy – những giá trị không thể cân đo đong đếm như sự nhạy bén, trí tuệ, khí chất độc lập và khả năng đánh giá con người. Anh tôn trọng cô không chỉ như một người phụ nữ mà còn như một đối tác đúng nghĩa. Ở bên Harry, Lucy có thể sở hữu mọi thứ mà xã hội mặc định là thành công như một cuộc sống ổn định, những bữa tối trong nhà hàng sang trọng hay một người đàn ông tài giỏi luôn chăm chút cho từng chi tiết nhỏ. Nhưng chính sự hoàn hảo đó chính là vấn đề khi nó khiến Lucy cảm thấy mình không có chỗ đứng. Cô như một vị khách bước vào cuộc sống được người khác sắp đặt sẵn, nơi mọi thứ đã trơn tru đến mức nếu không có sự hiện diện của cô cũng chẳng sao.
Trái ngược với Harry, John hiện lên với sự vụng về, giản dị, có phần lộn xộn. Anh không giàu, không ổn định, nhưng lại có một thứ mà Lucy không tìm thấy nơi nào khác, đó chính là sự chân thật. Lucy không chọn John vì anh là người yêu cũ hay vì những cảm xúc hoài niệm. Cô chọn vì ánh mắt khi anh nhìn cô, vì cảm giác được thảnh thơi là chính mình khi ở bên anh. Và quan trọng nhất, vì cô không phải gồng lên để trở nên vừa vặn với một cuộc sống hoàn hảo. Tình cảm của họ không hào nhoáng, càng không hoàn hảo nhưng chân thật – và đó là một dạng xã xỉ trong xã hội bão hòa sự tính toán hiện nay.
Song song, bộ phim càng không tô hồng tình yêu. Cái kết giữa Lucy và John không được thể hiện như một cái ôm dưới pháo hoa hay bản tình ca mùa đông. Thay vào đó là một chiếc nhẫn tự làm đơn giản, chứng minh sự lựa chọn của cả hai người sau mọi chần chừ và thử thách. Đạo diễn không nói rằng họ sẽ hạnh phúc mãi mãi, không ai dám chắc cả hai sẽ không cãi vã, chia tay hay vỡ mộng. Nhưng điều phim khẳng định là Lucy đã lựa chọn. Trong vô số lựa chọn ổn định mà xã hội kỳ vọng phụ nữ nên làm như cưới đại gia, sống an toàn, hy sinh bản thân vì tiện nghi, thì cô chọn đi theo cảm xúc bất kể rủi ro thế nào. Sự lựa chọn này không phải vì cô mù quáng mà vì cô đủ khả năng để chấp nhận rủi ro ấy. Những ai từng sống trong điều kiện phải vật lộn với cơm áo gạo tiền hẳn nhiên sẽ thấy lựa chọn của Lucy là phi thực tế. Nhưng nếu ta thật sự hiểu rằng cô đã vượt qua tầng nhu cầu cơ bản trong đời sống thì lựa chọn ấy lại là điều hợp lý nhất.
Sự phi lý của Lucy chỉ trở nên phi lý khi ta nhìn từ vị trí của những người không có quá nhiều quyền lựa chọn trong cuộc sống. Nhưng khi nhìn từ điểm tự do, nơi con người không còn phải cân nhắc chuyện phải sống thế nào mà bắt đầu cân nhắc chuyện sống đúng, thì Lucy chính là hiện thân của sự thực tế sâu sắc. Sự thực tế này không nằm ở việc chọn giàu hay nghèo, chọn ổn định hay cảm xúc, mà nằm ở việc bạn hiểu rõ mình có gì, cần gì và phải sống thế nào để phù hợp với hệ giá trị của mình. Lucy chọn tình yêu vì cô đã tự tạo ra sự đảm bảo cho chính mình mà không cần một ai khác. Cô cũng không cần tình yêu để được cứu rỗi mà cần nó như một sự tiếp nối, để từ đó sống đúng với bản ngã của chính mình thay vì đóng vai trong một kịch bản vừa ý của người khác.
Có thể nhiều người sẽ thấy cái kết của Một Nửa Hoàn Hảo là “ảo tưởng”, “chỉ có trong phim”. Nhưng nói đúng ra, có vẻ như không phải ai cũng đang nói về phim, mà họ đang nói về giới hạn của chính mình. Bởi để dám yêu theo cách chân thành và trọn vẹn nhất, người ta cần nhiều hơn một cảm xúc thoáng qua. Cần sự vững vàng trong đời sống, cần khả năng tự chủ và hơn hết là cần sự tin tưởng rằng mình xứng đáng với hạnh phúc. Lucy có tất cả những điều đó. Cô không cần biện minh cho lựa chọn quay về với một người đàn ông không giàu có, không cần cố gắng thuyết phục ai rằng thứ cô theo đuổi đáng giá hơn kim cương, bất động sản hay sự bảo chứng xã hội. Tình yêu của cô càng không phải là phần thưởng cho sự can đảm hay một sự hy sinh vĩ đại nào đó. Tất cả chỉ đơn giản là một quyết định của một người biết rõ mình muốn gì, đủ sức chịu trách nhiệm với cuộc đời và không cần bất kỳ ai ban phát hạnh phúc cho chính mình.
