Nữ nghệ sĩ duy nhất được mệnh danh “ngoại hạng” của cải lương
NSND Lệ Thủy sinh năm 1948 trong một gia đình nông dân nghèo tại làng Đông Thành, huyện Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long. Gia đình bà có 8 chị em, trong đó bà là chị cả.
NSND Lệ Thủy thời trẻ
Do cuộc sống khó khăn, từ nhỏ, Lệ Thủy đã theo gia đình lên Sài Gòn để mưu sinh nhưng sớm bộc lộ năng khiếu và đam mê ca hát.
Năm Lệ Thủy 10 tuổi, nghệ sĩ Tư Long làm ở ban văn nghệ xóm bên tình cờ nghe bà ca vọng cổ đã vô cùng ấn tượng và mời bà tham gia ban văn nghệ. Ông còn gửi Lệ Thủy theo học ca cổ với thầy Năm Truyền làm thợ hớt tóc ở Khánh Hội.
Sau đó, Lệ Thủy được gửi sang học bài bản cải lương 3 Nam, 6 Bắc với nhạc sĩ Tám Đen (người đã đào tạo nhiều nghệ sĩ cải lương tài danh).
Thời gian ấy, các em của Lệ Thủy liên tục đau ốm, gia đình làm ăn khó khăn, lâm cảnh nợ nần. Không tiếp tục đến trường được do không có khai sinh, Lệ Thủy phải đi làm nhiều công việc phụ giúp gia đình. Được học ca cổ nên bà quyết định xin đi theo làm việc ở gánh Trâm Vàng (Biên Hòa, Đồng Nai) để đỡ gánh nặng cho ba má.
Ban đầu, Lệ Thủy đảm nhiệm việc ngâm thơ ở hậu trường. Năm 13 tuổi, bà thế vai kép con trên đoàn Trâm Vàng. Tới 14 tuổi, bà được đóng các vai đào nhì. Một thời gian sau, Lệ Thủy rời Trâm Vàng để về Công ty Kim Chung của ông bầu Trần Viết Long, một đại bang có tới 7 đoàn hát. Tại sân khấu này, Lệ Thủy đã được soạn giả Ngọc Văn nhận làm con nuôi, ông viết nhiều kịch bản đưa Lệ Thủy vào đóng từ vai phụ cho đến vai chính.
Tiếp đó, Lệ Thủy chuyển sang đoàn Kim Chung 3, hát chung với nghệ sĩ Thanh Hải vở Bẽ bàng duyên mới rồi nổi lên, trở thành cô đào chính sáng giá lúc vừa tròn 15 tuổi.
Tới năm 16 tuổi, Lệ Thủy đoạt Huy chương Vàng triển vọng giải Thanh Tâm cùng đợt với nghệ sĩ Thanh Sang, một giải thưởng danh giá bậc nhất của sân khấu cải lương thời bấy giờ. Kể từ đây, tên tuổi Lệ Thủy lên như diều gặp gió, trở thành con cưng của các ông bầu cải lương lúc bấy giờ.
Lệ Thủy được mệnh danh là cô đào ngoại hạng của cải lương nhờ sức nổi tiếng vượt trội. Theo nhận định của NSƯT Diệu Hiền, Lệ Thủy cùng Thanh Kim Huệ là hai trường hợp đặc biệt, ca không bị buồn nhưng lắng lại từng câu, từng chữ trong lòng.
Từng chữ ở mỗi thang âm Lệ Thủy hát đều tròn đầy, từ hơi tới giọng, từ ca tới ngân nga. Lệ Thủy như trôi trong dòng âm thanh ấy và chính Lệ Thủy đã tạo ra ánh sáng trong âm nhạc, để mọi người thấy trôi đi lung linh, ngọt ngào, ấm áp.
Lệ Thủy ca rất tình, từ khuôn miệng tới nét mặt đều đầy đặn cái tình, nét duyên dáng. Đó là cái nét của trời cho. Lệ Thủy được Tổ đãi cho nét diễn rất cảm tình. Cái tình ấy từ người nghệ sĩ đi thẳng tới sự yêu thương, thủy chung của khán giả cải lương.
Bà con nhìn Lệ Thủy như thấy người thân, người thương trong từng giọng ca, vóc dáng, nụ cười, khuôn mặt. Lệ Thủy có khuôn mẫu rất hiền hậu, khiến khán giả như tìm về ký ức của dòng sông, bến nước, con đò, lời ru trong sự dung dị, mộc mạc.
Ở ngoài, NSND Lệ Thủy rất bình dân, gần gũi, thân thiện với mọi người. Có lẽ vì vậy mà bà luôn được khán giả khắp từ trong ra ngoài nước yêu mến, đặc biệt là ở miền Tây, mảnh đất sinh thành, bồi đắp nên tài năng của bà, cứ gặp là ôm hôn.
Ở miền Tây một thời, người ta còn có câu "đi mút mùa Lệ Thủy", tức là hễ có Lệ Thủy về hát thì bỏ cả đồng áng, mùa màng để đi nghe. Ngày đó phương tiện đi lại, đường xá chưa nhiều, mọi người phải chèo thuyền, đi trên sông nước xa xôi mới tới được chỗ hát rồi ngồi bệt xuống nghe, nhưng vẫn nô nức tới đông đủ chỉ để được nghe Lệ Thủy hát.
Thời ấy, NSND Lệ Thủy cũng là nữ nghệ sĩ cải lương hiếm hoi có tiền mua ô tô khi mới 20 tuổi.
77 tuổi khỏe mạnh, ở biệt thự 500m2, đi Mỹ liên tục
NSND Lệ Thủy là một trong số ít nữ nghệ sĩ cải lương được đông đảo công chúng ngưỡng mộ không chỉ bởi tài năng mà còn vì giữ được tổ ấm hạnh phúc, chung thủy với chồng từ thuở trẻ đến khi về già. Dù nổi tiếng và thường xuyên đi lưu diễn trong và ngoài nước, bà vẫn chu toàn việc gia đình, chăm lo cho chồng con.
NSND Lệ Thủy tại Mỹ
Khác với nhiều đồng nghiệp về già rơi vào cảnh khó khăn, NSND Lệ Thủy có cuộc sống sung túc, viên mãn. Bà hiện sống cùng chồng con trong căn biệt thự sân vườn rộng rãi ở TP.HCM. Những lúc không đi diễn, bà dành thời gian vào bếp nấu ăn cho gia đình.
Khán giả vô cùng bất ngờ khi chứng kiến biệt thự của NSND Lệ Thủy quá rộng lớn, ước chừng lên tới 500m2. Sân vườn rộng thênh thang, trồng nhiều cây cối, được bài trí ngăn nắp, nuôi nhiều chim chóc hót vang khắp cả ngày, không gian thoáng mát, thư thái.
Ở tuổi gần 80, NSND Lệ Thủy vẫn là giọng ca đắt show cả trong và ngoài nước. Bà được mời đi Mỹ biểu diễn liên tục. Chỉ riêng trong năm nay, nữ nghệ sĩ đã được mời sang Mỹ và Canada biểu diễn.
Bà giữ được sức khỏe dẻo dai, chất giọng mùi mẫn, vang chắc và đầy nội lực. Ngay cả việc di chuyển bằng máy bay liên tục để chạy show cũng không làm bà mệt mỏi. Đồng nghiệp thân thiết là NSND Minh Vương – dù kém tuổi – nhiều khi còn phải dựa vào bà để được dìu đi.
