Nghệ thuật chèo đang chuyển mình mạnh mẽ
Liên hoan Chèo toàn quốc năm 2025 diễn ra từ 20/10-2/11 tại Bắc Ninh. Sau hơn 10 ngày diễn ra, liên hoan chính thức khép lại với Lễ bế mạc và trao giải được tổ chức tại Trung tâm Văn hóa và Triển lãm Bắc Ninh.
Liên hoan do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Bộ VHTTDL) phối hợp UBND tỉnh Bắc Ninh tổ chức, thu hút 12 đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp trong cả nước với 21 vở diễn và gần 1.000 nghệ sĩ.
Phát biểu tại Lễ bế mạc, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông nhấn mạnh Liên hoan Chèo toàn quốc năm 2025 là sự kiện nghệ thuật quy mô lớn, được tổ chức định kỳ nhằm tôn vinh, bảo tồn và phát huy giá trị di sản nghệ thuật chèo truyền thống, đồng thời là dịp để các đoàn nghệ thuật trên cả nước giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm sáng tạo và biểu diễn.
Thứ trưởng Bộ VHTTDL Tạ Quang Đông phát biểu bế mạc Liên hoan Chèo toàn quốc năm 2025.
“Liên hoan Chèo toàn quốc quy tụ 12 đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp, trình diễn 21 vở diễn với nhiều đề tài phong phú, từ lịch sử, dân gian đến hiện đại, phản ánh sinh động hơi thở của đời sống. Mỗi vở diễn là tiếng nói sáng tạo, là kết tinh của lao động nghệ thuật nghiêm túc, tâm huyết và khát vọng cống hiến không ngừng của các nghệ sĩ chèo cả nước”, Thứ trưởng Tạ Quang Đông nêu.
Thứ trưởng vui mừng khi thấy nghệ thuật chèo đang chuyển mình mạnh mẽ qua từng vở diễn, từng vai diễn. Theo đó, nhiều đoàn đã có sự tìm tòi, sáng tạo trong dàn dựng, âm nhạc, phục trang, kết hợp giữa truyền thống và đương đại. “Những cố gắng ấy cho thấy tinh thần đổi mới, hội nhập nhưng không đánh mất bản sắc - một hướng đi đúng đắn để chèo tiếp tục sống bền vững trong đời sống hiện đại”, lãnh đạo Bộ VHTTDL nhận định.
Ban tổ chức trao 35 huy chương Vàng, 70 huy chương Bạc cho các vở diễn, diễn viên xuất sắc trong liên hoan.
Tuy nhiên, cần thẳng thắn nhìn nhận rằng để nghệ thuật chèo tiếp tục lan tỏa trong đời sống xã hội hôm nay, rất cần sự đổi mới về tư duy sáng tạo, cách thức biểu diễn, và cả cơ chế đầu tư, hỗ trợ từ Nhà nước.
Luôn biết làm mới
Nhà viết kịch Chu Thơm - Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật - cho biết liên hoan lần này nhận về số lượng tác phẩm đề tài hiện đại gần ngang bằng với các tác phẩm lịch sử. Điều này chứng minh đề tài hiện đại đã được quan tâm nhiều hơn.
"Việc có nhiều diễn viên trẻ tham gia cùng các vở diễn mới là dấu hiệu tích cực cho thấy nghệ thuật chèo đang được tiếp nối và làm mới để phù hợp với hơi thở thời đại, tránh nguy cơ mai một, chống lại sự thách thức từ 'cơn bão 4.0' và sự lấn át mạnh mẽ của nhiều loại hình nghệ thuật khác trong kỷ nguyên số", nhà viết kịch Chu Thơm nêu.
Tuy nhiên, ông cho rằng để chèo thể hiện tốt những đề tài hiện đại, cần những nhà sáng tạo, người làm nghệ thuật phải luôn làm mới mình, biết cách kết hợp khéo léo giữa hiện thực đời sống với các yếu tố ước lệ, tượng trưng truyền thống của chèo, đồng thời bắt kịp với nhịp sống, hơi thở, khắc họa rõ nét hình tượng tính cách của con người mới.
Đại diện Nhà hát Chèo Quân đội, Nhà hát Chèo Bắc Ninh nhận huy chương Vàng cho hai vở diễn Nguyễn Văn Cừ - Tuổi trẻ chí lớn và Thiên mệnh.
Dịp này, ban tổ chức quyết định trao 2 huy chương Vàng, 5 huy chương Bạc cho vở diễn. Vở Nguyễn Văn Cừ - Tuổi trẻ chí lớn (Nhà hát Chèo Quân đội) và Thiên mệnh (Nhà hát Chèo Bắc Ninh) giành huy chương Vàng. 5 huy chương Bạc được trao cho các vở: Mưa đỏ (Nhà hát Sân khấu truyền thống Hải Phòng), Nước mắt Trạng Quỳnh (Nhà hát Chèo Hà Nội), Sắc đào thắm đỏ (Nhà hát Chèo Hưng Yên), Mẫu ngự trời Nam (Nhà hát Sân khấu truyền thống Quốc gia Việt Nam), Mưa đỏ (Nhà hát Lạc Hồng).
Ngoài ra, ban tổ chức còn trao 2 giải xuất sắc, 33 huy chương Vàng, 65 huy chương Bạc cho các diễn viên và 5 giải thưởng cho thành phần sáng tạo như đạo diễn, tác giả, biên đạo múa, nhạc sĩ, thiết kế mỹ thuật…
Vở Nguyễn Văn Cừ - Tuổi trẻ chí lớn do Đại tá, NSND Tự Long dàn dựng đem về cho Nhà hát Chèo Quân đội 3 huy chương Vàng và 3 huy chương Bạc cho vở diễn và diễn viên. Nguyễn Văn Cừ - Tuổi trẻ chí lớn tập trung khai thác cuộc đời đồng chí Nguyễn Văn Cừ từ khi tham gia cách mạng đến khi bị địch giam cầm và hy sinh. Với thể loại chính kịch và khắc họa chân dung nhân vật lịch sử, đạo diễn đã chọn cách thể hiện mộc mạc.
