Al Chapman là một trong số những đầu bếp nhiều lần làm việc tại lục địa băng giá. Mùa hè 2021-2022, ông là thành viên tổ bếp tại Scott Base, trạm nghiên cứu duy nhất của New Zealand ở Nam Cực. Phòng ăn của trạm đóng vai trò như trung tâm sinh hoạt chung, phục vụ các bữa trong ngày cho cao điểm khoảng 85 người. Chapman cho biết công việc khá giống một nhà hàng thông thường, chỉ khác là từ khu bếp có thể bắt gặp chim cánh cụt đi ngang.
Theo Chapman, chim cánh cụt không còn được sử dụng làm thực phẩm như trong các chuyến thám hiểm đầu thế kỷ 20, do các quy định bảo vệ động vật theo Hiệp ước Nam Cực.
Nguồn cung cấp thực phẩm tại trạm Nam Cực Amundsen-Scott do Mỹ vận hành. Ảnh: Chris Martin
Việc duy trì những món ăn quen thuộc, dễ dùng được xem là yếu tố quan trọng giúp ổn định tinh thần cho những người làm việc trong môi trường biệt lập và khắc nghiệt. Thực đơn tại trạm khá đa dạng. Bữa sáng thường có bánh mì tươi, bánh sừng bò. Bữa tối có thể là cà ri, gà nấu cùng mận khô, ô liu và nụ bạch hoa, ăn kèm rau xanh. Chapman thường xuyên làm bánh ngọt, đôi khi tổ chức các buổi hướng dẫn làm bánh cho nhân viên trong trạm.
Một trong những món được ưa chuộng nhất là cheese roll, loại bánh mì cuộn phô mai nướng có nguồn gốc từ miền Nam New Zealand. Chapman cho biết món này luôn hết rất nhanh vì gợi cảm giác thân quen, gần gũi với nhiều người.
Đầu bếp Paddy Rietveld lại nhận thấy các món mới cũng được đón nhận tích cực, bởi nhịp sống ở Nam Cực dễ trở nên đơn điệu. Rietveld đã có bốn mùa làm việc tại đây, trong đó có 10 tháng trong năm qua tại Scott Base với vai trò đầu bếp duy nhất cho khoảng 12 người trong mùa đông. Anh thường tạo thêm điểm nhấn cho bữa ăn, như làm bánh quy may mắn và tự tay viết thông điệp bên trong.
Hằng tuần, trạm tổ chức một buổi ăn theo chủ đề Mỹ, với thịt nướng, hamburger hoặc nachos, mời thêm nhân viên từ trạm McMurdo lân cận do Mỹ vận hành. Số chỗ hạn chế, tham gia phải thông qua bốc thăm.
Việc nấu ăn tại Nam Cực đòi hỏi tính toán kỹ lưỡng. Các yêu cầu về dị ứng thực phẩm và chế độ ăn như chay, thuần chay hay halal (Hồi giáo) đều phải được đáp ứng. Thực phẩm mất nhiều thời gian nấu chín hơn do nhiệt độ thấp và độ cao lớn.
Để hạn chế lãng phí và kéo dài nguồn cung, nguyên liệu được tận dụng tối đa. Rau thừa có thể dùng cho các món hầm sau đó, còn thịt từ bữa tối thường được chế biến lại cho bữa trưa hôm sau. Chapman cho biết một món ăn ở Nam Cực hiếm khi xuất hiện một lần.
Đầu bếp Al Chapman cùng mẻ bánh cuộn phô mai dành cho nhân viên tại Trạm Scott của New Zealand ở Nam Cực. Ảnh: Anthony Powell / Antarctica New Zealand
Thách thức lớn nhất của Chapman là ba tháng làm việc tại trại nghiên cứu SWAIS2C, nơi ông là đầu bếp duy nhất. Ông nấu ăn trong lều, bằng bếp điện, điều kiện nhiệt độ có thể xuống tới âm 40 độ C. Toàn bộ thực phẩm được đặt trước một năm, vận chuyển qua hành trình 15 ngày bằng đường bộ và bảo quản trong kho tạm nằm sâu dưới lớp băng.
Dù điều kiện khắc nghiệt, thực đơn tại đây vẫn khá phong phú với các loại thịt như bò, nai. Các bữa ăn theo ngày cố định vẫn được duy trì. Dịp Giáng sinh có giăm bông, cá hồi xông khói, thịt bò nướng, bánh truyền thống và một khay dâu tây hiếm hoi được chia cho 27 người trong trại.
Theo những người từng làm việc tại Nam Cực, trong môi trường khắc nghiệt và cô lập kéo dài, các món tráng miệng đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với tinh thần.
Trại nghiên cứu SWAIS2C ở Nam Cực. Ảnh: Anthony Powell/ Antarctica New Zealand
Năm 2001, tại trạm Amundsen-Scott ở cực Nam địa lý, khoảng 50 nhân viên làm việc trong mùa đông đã tiêu thụ quá nhiều bánh quy chocolate chip, buộc đơn vị cung ứng phải hạn chế phân phối do chưa thể tiếp tế sớm. Quyết định này gây ra nhiều bất mãn và dẫn tới việc một nhóm nhân viên tự tổ chức phân phát bánh quy như một cách giữ tinh thần ổn định trong suốt mùa đông kéo dài với 6 tháng không có ánh mặt trời.
Dù điều kiện làm việc khắc nghiệt, cả Chapman và Rietveld đều mong muốn quay lại Nam Cực. Theo Rietveld, làm việc trong môi trường khép kín giúp đầu bếp hiểu rõ khẩu vị và thói quen ăn uống của từng người. Với Chapman, căn bếp tại Scott Base còn là nơi có tầm nhìn hướng ra những mảng băng biển.
"Căn bếp có khung cảnh đẹp nhất nơi tận cùng Trái Đất này", Chapman nói.
(Theo Guardian)
