Sau hơn một năm dồn nhiều tâm huyết cho vở nhạc kịch Giấc mơ Chí Phèo, đến nay tác phẩm do nhạc sĩ Dương Cầm cùng các nghệ sĩ Nhà hát Ca Múa Nhạc Thăng Long thực hiện đã tiếp cận gần hơn với khán giả. Hơn chục buổi công chiếu đều kín chỗ và nhận được nhiều phản hồi tích cực.
Trước thành công của một loại hình nghệ thuật còn khá mới mẻ ở Việt Nam, nhạc sĩ Dương Cầm đã có buổi chia sẻ với chúng tôi về tâm huyết của mình dành cho đứa con tinh thần này.
Nhạc sĩ Dương Cầm.
Đầu tư cho Giấc mơ Chí Phèo vì không muốn bị "đóng hòm" sau thi
– Vở nhạc kịch Chí Phèo có phải là dự án của riêng anh không?
Chí Phèo là sự kết hợp giữa nguồn ngân sách của Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long và phần đầu tư chất xám của tôi và nhiều người khác. Tôi là nghệ sĩ thuộc biên chế nhà hát, đảm nhiệm sáng tác và đạo diễn âm nhạc cho vở này.
Ngoài phần chuyên môn, tôi cùng ê-kíp riêng cũng đầu tư thêm cho sân khấu, phục trang, thiết kế để hoàn thiện sản phẩm. Sau khi dự thi Liên hoan Ca múa nhạc chuyên nghiệp toàn quốc và đạt thành tích tốt, vở diễn thường lẽ ra sẽ "đóng hòm" như thông lệ. Nhưng với tôi, đây là đứa con tinh thần, tôi không thể để nó bị lãng phí.
Vì thế, tôi cùng vợ – cũng là người đồng hành trong công ty riêng – quyết định đứng ra tổ chức, mang Chí Phèo đến gần khán giả hơn.
– Vì sao vai chính vở nhạc kịch là Chí Phèo và Thị Nở anh không tìm nghệ sĩ nổi tiếng hơn hiện tại?
Để tham gia nhạc kịch không hề đơn giản. Hát hay chỉ là một phần, quan trọng hơn là diễn xuất, năng lượng và sự kiên nhẫn.
Đông Hùng từng đảm nhận vai Chí Phèo nhưng do lịch trình dày đặc nên không thể theo dài hơi. Với nhạc kịch, mỗi suất diễn dù đã tập kỹ vẫn phải luyện tập liên tục để duy trì cảm xúc và thể lực. Trong khi đó, ca sĩ nổi tiếng thường không có đủ thời gian mà cát-xê lại không bằng đi hát thương mại.
Vì vậy, Chí Phèo là sân chơi của những người thật sự đam mê và dám dấn thân – không vì danh tiếng hay tiền bạc.
Thanh Thanh Hiền và con gái Hoàng Thái Phương.
– Con gái nghệ sĩ Thanh Thanh Hiền và NSND Hoàng Anh Tú – Hoàng Thái Phương – trúng vai Thị Nở nhờ điều gì?
Tất cả các diễn viên đều phải trải qua casting và trường hợp của Hoàng Thái Phương có thể nói là một mối lương duyên trời cho.
Ngày đầu tiên bạn ấy đến là ngày casting riêng cho vai Thị Nở. Bạn ấy lên thẳng phòng gặp tôi và anh Tấn Minh. Ấn tượng đầu tiên là cô ấy rất khác so với đa phần lớn nghệ sĩ trẻ hiện nay. Thông thường, nhiều bạn khi gặp tôi thường có tâm lý ngại vì tôi có tiếng ác, khó tính từ xưa. Nhưng Phương thì không — bạn ấy hoàn toàn tự tin, tự nhiên và chủ động.
Khi thử giọng, ban đầu Phương hát ở mức trung bình. Tôi yêu cầu nâng cấp dần: hát khó hơn, cao hơn, để xem giới hạn của bạn ấy tới đâu. Cái quan trọng nhất là bạn ấy thể hiện được điều tôi thích là không sợ gì và với tinh thần là anh cứ yêu cầu đi - tôi có thể điên cuồng trên sân khấu.
Đấy là điều rất cần thiết với một người nghệ sĩ. Nghệ sĩ trẻ bây giờ, tinh thần ấy hiếm lắm, trong khi nó lại là yếu tố rất cần để có thể trở thành một nghệ sĩ nhạc kịch thực thụ. Lúc ấy, tôi hoàn toàn không biết Phương là con của NSND Hoàng Anh Tú và nghệ sĩ Thanh Thanh Hiền. Tất cả đều xuất phát từ năng lực và thái độ của bạn ấy trong buổi casting hôm đó.
Một cảnh trong vở kịch.
– Anh biết Hoàng Phương là con ai sau khi casting xong?
Đúng vậy. Anh Tấn Minh biết nhưng không tiết lộ. Sau khi chọn xong, tôi mới biết cô bé xuất thân từ gia đình nghệ thuật, từng theo bố mẹ đi diễn, đánh đàn bầu, hát ca trù từ nhỏ. Nhưng quyết định chọn hoàn toàn dựa trên năng lực và cảm xúc thật trong buổi thử vai.
– Còn NSND Hoàng Anh Tú – bố của Hoàng Phương – đến với vở kịch như thế nào?
Ban đầu, vai của anh Tú do một nghệ sĩ khác đảm nhiệm khi đi thi. Sau đó, vì lịch tập và diễn kéo dài, người ấy không thể theo được và anh Tú là lựa chọn rất phù hợp. Anh vừa được diễn chung với con gái, vừa trở lại sân khấu trong môi trường nghệ thuật mới – điều mà anh luôn hứng thú.
– Vì sao anh chọn Ngọc Hiếu thay Đông Hùng cho vai Chí Phèo?
Tôi biết Ngọc Hiếu trong đợt hội diễn năm 2024, khi cậu ấy biểu diễn trong một vở khác. Hiếu gây ấn tượng vì năng lượng bùng nổ – vừa hát, vừa nhảy, vừa lăn xả trên sân khấu.
Khi Đông Hùng không thể tiếp tục, chúng tôi tổ chức casting tìm người thay thế nhưng không ai đạt. Tôi liền nghĩ đến Ngọc Hiếu – một nghệ sĩ trẻ ở Hải Phòng – và mời cậu ấy lên Hà Nội thử vai.
Ở nhạc kịch, hát hay chưa đủ, cần sự tổng hòa: hát, diễn, cảm xúc và thời gian dấn thân. Hiếu tuy chưa nổi tiếng nhưng có đam mê, có thời gian và tinh thần "cháy" cùng vở diễn – điều mà đôi khi nghệ sĩ lớn lại thiếu. Tôi quý những người trẻ dám nắm bắt cơ hội như vậy.
Mỗi khi diễn xong, tôi đều bảo với các nghệ sĩ: "Đây là đêm cuối cùng nhé"
– Làm nhạc kịch ở Việt Nam có bán được không?
Thú thật, ban đầu tôi cũng không nghĩ Chí Phèo sẽ đi được xa đến vậy. Mỗi khi diễn xong, tôi đều bảo với các nghệ sĩ: "Đây là đêm cuối cùng nhé". Nhưng rồi khán giả phản hồi quá tốt, hỏi mua vé liên tục nên chúng tôi cứ thế diễn tiếp.
Khán giả chính là "nhà tài trợ" của chúng tôi. Mỗi suất diễn đều tự bán vé, không dựa vào tài trợ và vẫn đủ để nuôi ê-kíp. So với nhiều vở khác chỉ diễn được 1–2 đêm rồi dừng, đây là điều rất đáng mừng.
– Nhạc kịch là con đường riêng anh chọn để không chạy theo trào lưu?
Đúng vậy. Nhiều năm qua, tôi làm nhiều show giải trí, game show lớn… nhưng dần nhận ra mình cần một hướng đi riêng. Thay vì chạy theo các show đang hot hiện tại, tôi muốn tạo ra sản phẩm văn hóa thuần Việt.
Nhạc kịch cho tôi cơ hội kể những câu chuyện Việt, bằng cảm xúc và ngôn ngữ Việt nhưng dưới hình thức biểu đạt quốc tế. Chí Phèo là khởi đầu cho hướng đi đó – vừa mang tinh thần dân tộc, vừa có hơi thở hiện đại.
Dương Cầm cho biết, mỗi khi diễn xong anh đều nói với các nghệ sĩ: "Đây là đêm cuối cùng nhé".
– Khi anh quyết định đầu tư và mang Chí Phèo đến gần với khán giả, vợ anh có đồng tình luôn không?
Ban đầu tôi còn giấu vợ, nói chỉ tham gia một chút. Nhưng càng làm càng say, đến mức phải "xin phép" vợ cho làm thật. Bất ngờ là cô ấy đồng ý ngay, thậm chí còn góp vốn cùng đầu tư.
Tôi vẫn nhớ, năm 2024 tôi định "đóng cửa" để viết album cá nhân và chuẩn bị cho live show kỷ niệm 20 năm nghề. Nhưng mọi kế hoạch đổ vỡ vì Chí Phèo cuốn tôi đi như một người tình.
– Sau Chí Phèo, anh sẽ tiếp tục làm nhạc kịch chứ?
Chắc chắn rồi. Tôi đang ấp ủ một dự án mới, vẫn lấy chất liệu từ văn học Việt Nam – kho tàng ấy phong phú vô cùng. Tôi tin mỗi câu chuyện Việt đều có thể trở thành một vở nhạc kịch hấp dẫn nếu được kể bằng cảm xúc và ngôn ngữ nghệ thuật phù hợp.
– Nhìn lại, điều gì khiến anh tự hào nhất?
Là chúng tôi đã làm được một sản phẩm hoàn toàn tự thân, bằng tâm huyết, không dựa vào tài trợ, không "ăn xổi". Và quan trọng nhất, khán giả đã đón nhận nhạc kịch Việt Nam bằng tình yêu thật.
