Từ khoảng 6h, chợ thôn Canh Nậu 2 tấp nập khách. Khu chợ này khác các chợ truyền thống Việt Nam nhờ có thêm món thịt chuột, giá bán dao động 200.000 đồng mỗi kg. Đây là đặc sản ở Canh Nậu - làng nghề đồ gỗ - và cũng nổi tiếng với truyền thống ăn thịt chuột.
Cách chợ thôn Canh Nậu 2 khoảng 200 m, vợ chồng ông Đỗ Hữu Lại đang bày một chậu lớn thịt chuột chờ làm sạch. Người làng nói ông Lại là tay săn chuột có tiếng thời trẻ.
Từ khoảng 6h, chợ thôn Canh Nậu 2 tấp nập khách. Khu chợ này khác các chợ truyền thống Việt Nam nhờ có thêm món thịt chuột, giá bán dao động 200.000 đồng mỗi kg. Đây là đặc sản ở Canh Nậu - làng nghề đồ gỗ - và cũng nổi tiếng với truyền thống ăn thịt chuột.
Cách chợ thôn Canh Nậu 2 khoảng 200 m, vợ chồng ông Đỗ Hữu Lại đang bày một chậu lớn thịt chuột chờ làm sạch. Người làng nói ông Lại là tay săn chuột có tiếng thời trẻ.
Mỗi ngày vào mùa cao điểm cuối năm, gia đình ông thường bán khoảng 14 kg thịt.
Hiện số người làm nghề bắt chuột ở làng Canh Nậu giảm nhiều do người trẻ không còn thích việc này. Theo ông Lại, nếu chăm chỉ, thu nhập đủ nuôi sống gia đình. Tuy nhiên, bắt chuột cũng không đơn giản, nhiều lần ông phải lên Vĩnh Phúc để tìm cánh đồng mới, nhiều chuột béo hơn.
Mỗi ngày vào mùa cao điểm cuối năm, gia đình ông thường bán khoảng 14 kg thịt.
Hiện số người làm nghề bắt chuột ở làng Canh Nậu giảm nhiều do người trẻ không còn thích việc này. Theo ông Lại, nếu chăm chỉ, thu nhập đủ nuôi sống gia đình. Tuy nhiên, bắt chuột cũng không đơn giản, nhiều lần ông phải lên Vĩnh Phúc để tìm cánh đồng mới, nhiều chuột béo hơn.
Vợ ông Lại hun chuột bằng rơm. Theo bà, thịt chuột được chế biến theo nhiều cách - phổ biến nhất là xào sả ớt, hấp, nướng. Bà cũng là "tay bắt chuột tài tình" nhưng hiện chỉ phụ chồng trong việc sơ chế, vận chuyển, hiếm khi ra đồng.
Vợ ông Lại hun chuột bằng rơm. Theo bà, thịt chuột được chế biến theo nhiều cách - phổ biến nhất là xào sả ớt, hấp, nướng. Bà cũng là "tay bắt chuột tài tình" nhưng hiện chỉ phụ chồng trong việc sơ chế, vận chuyển, hiếm khi ra đồng.
Sau hai lần hun khói, chuột có màu nâu vàng sậm. Sản phẩm chủ yếu được cung cấp cho các nhà hàng lân cận và khách hàng từ nơi khác đặt mua. Trên thực tế, món ăn phổ biến chủ yếu ở Canh Nậu vì ngay xã Chàng Sơn bên cạnh cũng ít người dám thử thịt chuột.
Sau hai lần hun khói, chuột có màu nâu vàng sậm. Sản phẩm chủ yếu được cung cấp cho các nhà hàng lân cận và khách hàng từ nơi khác đặt mua. Trên thực tế, món ăn phổ biến chủ yếu ở Canh Nậu vì ngay xã Chàng Sơn bên cạnh cũng ít người dám thử thịt chuột.
Trong nhà hàng Thanh Hoa, chuột nướng hoặc hấp là món bán chạy nhất. Chị Nguyễn Thị Loan, chủ nhà hàng, cho biết khâu chế biến chuột rất kỳ công vì dễ để lại mùi hôi nếu không làm kỹ. Sau sơ chế, chuột được ướp cùng hành, mắm, tỏi, mì chính rồi đem quay đến khi lớp da bên ngoài trở nên vàng giòn.
"Thịt chuột ngon lắm, béo thơm mà nhiều người sợ nhưng ăn rồi là nghiện", chị Hoa nói.
Trong nhà hàng Thanh Hoa, chuột nướng hoặc hấp là món bán chạy nhất. Chị Nguyễn Thị Loan, chủ nhà hàng, cho biết khâu chế biến chuột rất kỳ công vì dễ để lại mùi hôi nếu không làm kỹ. Sau sơ chế, chuột được ướp cùng hành, mắm, tỏi, mì chính rồi đem quay đến khi lớp da bên ngoài trở nên vàng giòn.
"Thịt chuột ngon lắm, béo thơm mà nhiều người sợ nhưng ăn rồi là nghiện", chị Hoa nói.
Phần thịt chuột nướng được rắc thêm vừng, lá chanh, được những nhiều thực khách yêu thích, đặc biệt là các nhóm nhậu.
Phần thịt chuột nướng được rắc thêm vừng, lá chanh, được những nhiều thực khách yêu thích, đặc biệt là các nhóm nhậu.
Để có thịt chuột cung cấp cho nhà hàng, anh Đức Phú phải làm việc trên đồng khoảng 8 tiếng mỗi ngày. Sau giờ ăn trưa, anh xách hai túi đựng gần 200 chiếc bẫy lồng, nặng 24 kg đi sang bắt chuột trên cánh đồng lớn, xã Chàng Sơn.
Con anh Phúc, 13 tuổi, đi theo giúp bố cắm các thanh cờ đỏ đánh dấu điểm đặt bẫy, giúp anh thu đủ bẫy vào ngày hôm sau.
Một số cách săn chuột đồng phổ biến như lùa, đổ nước ngập hang, bẫy hoặc úp rổ. Theo anh Phú, bẫy lồng tốt hơn vì nếu dùng bẫy kẹp, chuột thường bị thương ở chân, để lâu gây hoại tử, thịt không còn ngon. Bẫy lồng anh được mua từ miền Nam, giá gần 20.000 đồng mỗi chiếc - cao gấp ba, bốn lần bẫy thường nhưng bù lại độ bền cao, chuột vào trong, 100% không thể thoát.
Giai đoạn tháng 9-12 âm lịch, sau khi người dân gặt lúa, sẽ vào mùa ''thu hoạch'' của người săn chuột.
"Tôi hiểu chúng đến độ nhìn dấu chân trên đồng là biết cũ hay mới, là hiểu nó đang đi đường nào để đặt bẫy cho chuẩn", anh nói. Mỗi buổi đặt bẫy kéo dài 4 tiếng, có thể lâu hơn nếu ruộng lớn. Ngoài đặt bẫy, anh cũng thả chó đuổi và úp chuột bằng tay, đôi khi bị chuột cắn chảy máu tay.
Giai đoạn tháng 9-12 âm lịch, sau khi người dân gặt lúa, sẽ vào mùa ''thu hoạch'' của người săn chuột.
"Tôi hiểu chúng đến độ nhìn dấu chân trên đồng là biết cũ hay mới, là hiểu nó đang đi đường nào để đặt bẫy cho chuẩn", anh nói. Mỗi buổi đặt bẫy kéo dài 4 tiếng, có thể lâu hơn nếu ruộng lớn. Ngoài đặt bẫy, anh cũng thả chó đuổi và úp chuột bằng tay, đôi khi bị chuột cắn chảy máu tay.
Một hố chuột trên đồng ở xã Chàng Sơn. Theo anh Phú, nghề bắt chuột ở Canh Nậu đã qua thời "đỉnh cao". Người có tuổi, mắt kém nên bắt không được nhiều. Những người trẻ, khỏe có khả năng đánh 200 bẫy như anh rất ít.
Một hố chuột trên đồng ở xã Chàng Sơn. Theo anh Phú, nghề bắt chuột ở Canh Nậu đã qua thời "đỉnh cao". Người có tuổi, mắt kém nên bắt không được nhiều. Những người trẻ, khỏe có khả năng đánh 200 bẫy như anh rất ít.
18h cùng ngày, anh Phú kiểm tra bẫy lượt đầu trong khoảng một giờ. Thành quả gồm khoảng hơn 10 con chuột, to nhất nặng 4 lạng. Theo anh Phú, từ sau 18h là thời gian chuột "tan sở", hoạt động mạnh nhất trên đồng.
Sau khi đặt chuột vào lồng sắt, anh về ngủ và quay lại thu bẫy lúc 4h sáng hôm sau. Trung bình tỷ lệ dính bẫy đạt 40%, thu về khoảng 15 kg chuột mỗi buổi. Tuy nhiên, công việc cũng gặp rủi ro khi kẻ gian lấy trộm cả bẫy lẫn chuột, có đêm anh mất hơn 200 chiếc.
18h cùng ngày, anh Phú kiểm tra bẫy lượt đầu trong khoảng một giờ. Thành quả gồm khoảng hơn 10 con chuột, to nhất nặng 4 lạng. Theo anh Phú, từ sau 18h là thời gian chuột "tan sở", hoạt động mạnh nhất trên đồng.
Sau khi đặt chuột vào lồng sắt, anh về ngủ và quay lại thu bẫy lúc 4h sáng hôm sau. Trung bình tỷ lệ dính bẫy đạt 40%, thu về khoảng 15 kg chuột mỗi buổi. Tuy nhiên, công việc cũng gặp rủi ro khi kẻ gian lấy trộm cả bẫy lẫn chuột, có đêm anh mất hơn 200 chiếc.
Lồng đựng chuột có một lỗ bên trên thông với bẫy lồng, cho phép thả chuột vào mà không cần cầm trực tiếp, tránh bị cắn.
Lồng đựng chuột có một lỗ bên trên thông với bẫy lồng, cho phép thả chuột vào mà không cần cầm trực tiếp, tránh bị cắn.
Anh Phú khoe con chuột béo bắt được trên đồng. Theo anh, nhu cầu lớn nên bắt được bao nhiêu chuột bán hết ngay. Vào cuối vụ bắt chuột, giá dự kiến tăng thêm 30.000-40.000 đồng mỗi kg.
Anh Phú thường để lại những con béo, ngon cho người nhà. Anh nói săn chuột là niềm vui từ nhỏ, có nhiều thứ không sánh được với hạnh phúc nhìn thấy con chuột béo múp nằm trong bẫy.
Theo anh Phú, 1-2 năm trước, một số phóng viên nước ngoài từng đến nhờ anh hỗ trợ làm phóng sự săn chuột. Anh cũng giúp một số hướng dẫn viên du lịch đưa khách đi trải nghiệm săn chuột đêm trên đồng.
"Nghề này cũng thú vị nhưng chưa được quảng bá rộng rãi", anh Phú nói.
Anh Phú khoe con chuột béo bắt được trên đồng. Theo anh, nhu cầu lớn nên bắt được bao nhiêu chuột bán hết ngay. Vào cuối vụ bắt chuột, giá dự kiến tăng thêm 30.000-40.000 đồng mỗi kg.
Anh Phú thường để lại những con béo, ngon cho người nhà. Anh nói săn chuột là niềm vui từ nhỏ, có nhiều thứ không sánh được với hạnh phúc nhìn thấy con chuột béo múp nằm trong bẫy.
Theo anh Phú, 1-2 năm trước, một số phóng viên nước ngoài từng đến nhờ anh hỗ trợ làm phóng sự săn chuột. Anh cũng giúp một số hướng dẫn viên du lịch đưa khách đi trải nghiệm săn chuột đêm trên đồng.
"Nghề này cũng thú vị nhưng chưa được quảng bá rộng rãi", anh Phú nói.
Tú Nguyễn
Hoàng Giang












