Khi mùa đông gõ cửa, cơ thể thường phải đối mặt với cảm giác lạnh buốt tay chân, da khô ráp và sức đề kháng giảm sút. Trong hành trình tìm kiếm những thực phẩm vừa giúp giữ ấm, vừa bổ dưỡng, hạt kê, một loại ngũ cốc dân dã nhưng giàu năng lượng, đang dần trở lại bàn ăn của nhiều gia đình hiện đại.
Từ lâu, hạt kê đã được xem là "lương thực quý" trong y học phương Đông. Các ghi chép cổ cho rằng, kê có vị ngọt, tính ấm, giúp bổ tỳ vị, dưỡng khí huyết và hỗ trợ giấc ngủ. Nhưng không chỉ dừng lại ở kinh nghiệm dân gian, khoa học hiện đại cũng đã chứng minh giá trị dinh dưỡng vượt trội của loại hạt nhỏ bé này.
Hạt kê chứa nhiều vitamin nhóm B, đặc biệt là vitamin B1 và B2, đóng vai trò then chốt trong quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng. Vào mùa đông, khi quá trình trao đổi chất của cơ thể có xu hướng chậm lại, việc bổ sung vitamin nhóm B từ thực phẩm như hạt kê giúp duy trì năng lượng ổn định, cải thiện tuần hoàn máu và giảm cảm giác mệt mỏi.
Không chỉ vậy, hạt kê còn giàu khoáng chất thiết yếu như canxi, sắt, phốt pho, magie và kẽm, những yếu tố không thể thiếu cho một cơ thể khỏe mạnh. Hàm lượng sắt cao trong kê đặc biệt có lợi cho người có thể trạng yếu, hay bị lạnh tay chân hoặc thiếu máu nhẹ. Sắt hỗ trợ sản sinh hemoglobin, thành phần giúp vận chuyển oxy trong máu, nhờ đó cải thiện tình trạng thiếu khí huyết, da tái nhợt và giúp cơ thể ấm lên tự nhiên.
Theo ThS. Nguyễn Thị Hồng Hạnh, chuyên gia dinh dưỡng (Viện Dinh dưỡng Quốc gia), hạt kê là nguồn năng lượng bền vững rất phù hợp cho mùa đông. Khác với các loại ngũ cốc tinh chế như gạo trắng, hạt kê vẫn giữ được lớp cám ngoài, giàu chất xơ và vi chất. Ăn kê giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả, hỗ trợ trao đổi chất, từ đó giúp cơ thể sinh nhiệt và giảm cảm giác lạnh tay chân.
Không chỉ tốt cho máu và xương, kê còn có lợi cho hệ tiêu hóa. Nhờ hàm lượng chất xơ hòa tan cao, hạt kê giúp ổn định đường huyết, ngăn ngừa táo bón, một tình trạng phổ biến vào mùa lạnh khi lượng nước nạp vào cơ thể giảm. Đồng thời, trong y học cổ truyền, kê còn được coi là "thực phẩm dưỡng tỳ vị", rất thích hợp cho người bị đau dạ dày, người già, trẻ nhỏ hoặc người có hệ tiêu hóa yếu.
Cách thưởng thức hạt kê ngon và bổ vào mùa đông
Cách phổ biến và dễ hấp thu nhất là cháo kê. Chỉ cần vo sạch hạt kê, cho vào nồi cùng lượng nước vừa phải, ninh nhỏ lửa đến khi hạt nở mềm và nước sánh lại. Một bát cháo kê nóng hổi không chỉ giúp làm ấm cơ thể, mà còn nuôi dưỡng dạ dày, làm dịu cảm giác lạnh giá.
Để tăng giá trị dinh dưỡng, nhiều người thích thêm táo đỏ, long nhãn hoặc hạt sen vào cháo kê. Sự kết hợp này không chỉ tạo vị ngọt tự nhiên mà còn bổ máu, an thần và dưỡng nhan. Ngoài ra, khoai mỡ hoặc bí đỏ cũng là những nguyên liệu tuyệt vời, giúp tăng cường chức năng tỳ vị và làm món ăn trở nên thơm ngậy, béo bùi hơn.
Nếu muốn đổi vị, bạn có thể xay kê thành bột để làm bánh hoặc nấu sữa kê. Bánh kê trộn cùng bột mì, trứng và một chút mật ong rồi đem nướng sẽ tạo thành những chiếc bánh vàng ươm, giòn nhẹ và thơm phức. Đây là lựa chọn lý tưởng cho bữa sáng hoặc bữa ăn nhẹ trong ngày lạnh.
Ngoài ra, sữa kê nấu từ hạt kê rang chín rồi xay nhuyễn, lọc lấy nước là thức uống giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa, đặc biệt thích hợp cho người cao tuổi, phụ nữ sau sinh và trẻ nhỏ.
Một vài lưu ý khi sử dụng hạt kê
- Không nên ăn quá nhiều kê liên tục vì có thể gây thiếu hụt i-ốt, nhất là ở người có bệnh tuyến giáp.
- Phụ nữ mang thai hoặc người đang trong giai đoạn phục hồi sức khỏe nên kết hợp kê với các loại hạt khác như gạo lứt, đậu đỏ hoặc yến mạch để cân bằng dinh dưỡng.
- Khi nấu cháo kê, không nên nấu quá loãng vì dễ làm mất mùi vị và giảm cảm giác no.
(Ảnh minh họa: Internet)
