Trường Đại học Sài Gòn được xây dựng từ năm 1908 (thời Pháp thuộc), là trường trung học đầu tiên của người Hoa tại Sài Gòn - Chợ Lớn, phục vụ cho con em người Hoa học tập.
Hiện nay, Trường Đại học Sài Gòn là trường đại học duy nhất ở TPHCM có tòa nhà cổ gần 120 năm, được xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật. Kiến trúc của trường đặc biệt ở chỗ không chỉ mang phong cách Pháp cổ điển mà còn là sự giao thoa tinh tế với kiến trúc Trung Hoa, tạo nên một công trình mang đậm dấu ấn Á - Âu.
Trường hiện có tổng diện tích 57.850 m², với 178 phòng học dành cho sinh viên, 17 phòng thực hành máy tính, 42 phòng thí nghiệm, thực hành chuyên môn, 4 nhà tập đa năng cùng 24 phòng chức năng khác.
Sau khi tiếp nhận cơ sở vật chất từ thời kỳ trước, nhà trường đã sắp xếp lại các phòng ốc để phù hợp với từng giai đoạn. Dãy nhà B và C là hai công trình nguyên thủy xây dựng từ năm 1908 đến nay vẫn được bảo tồn và đưa vào sử dụng.
Điểm nổi bật trong kiến trúc hòa quyện giữa phong cách phương Tây và Trung Hoa thể hiện qua mái ngói đỏ, tháp đồng hồ, phù điêu sư tử đá tại cổng vào dãy nhà B, cùng các họa tiết gỗ và sành sứ mang đậm dấu ấn Pháp – Hoa.
Tòa nhà cao hai tầng, với hai dãy cầu thang gỗ đối xứng, nguyên vẹn sau hơn trăm năm. Ở giữa là lối đi thông ra sân trường và các tòa khác.
Một số phòng học vẫn còn giữ được lớp gạch đỏ đặc trưng của thời xưa. Lớp học cao, thoáng, đón gió tạo nên không gian thoáng đãng cho sinh viên học tập.
Kiến trúc của trường mang màu sắc cổ điển, pha trộn giữa văn hóa phương Tây và Trung Hoa. Đây là phần kiến trúc chính của trường, được TPHCM xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật hồi cuối tháng 3 năm ngoái.
Hành lang rộng rãi, thông suốt với những mái vòm đặc trưng. Nhờ cửa ra vào và cửa sổ lớn cùng trần cao, các phòng học luôn đón nhiều ánh sáng tự nhiên và thoáng gió.
Cổng trường vẫn còn lưu giữ hình tượng rồng mây và đầu sư tử ngậm chùm quả thông. Đây là nét đặc trưng của kiến trúc Trung Hoa truyền thống, biểu trưng cho sức mạnh, quyền uy và sự may mắn.
Cổng mặt tiền tòa nhà B mang dáng dấp kiến trúc thấp tầng với mái đón, cửa sổ vòm, những viên gạch gốm men xanh được đắp nổi, cùng hình tượng rồng mây khảm nổi.
Hệ thống vì kèo gỗ, consoles (dầm) gỗ đồ sộ vẫn được sử dụng cho đến ngày nay. Dầm, kèo gỗ kết hợp với những mái ngói đỏ thẫm, cửa sổ vòm cung tạo nên một vẻ đẹp lãng mạn, hoài cổ.
117 năm trôi qua với nhiều lần sửa chữa, cải tạo, hai dãy nhà vẫn giữ được gần như nguyên vẹn kết cấu, kiến trúc và phong cách trang trí.
