Trước Mưa đỏ hơn một thập kỷ, bộ phim điện ảnh Mùi cỏ cháy ra mắt và để lại dấu ấn sâu đậm với khán giả về dòng phim chiến tranh của điện ảnh Việt Nam. Phim do đạo diễn Nguyễn Hữu Mười thực hiện, kịch bản được nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm chuyển thể từ nhật ký Mãi mãi tuổi hai mươi của liệt sĩ Nguyễn Văn Thạc.
Câu chuyện theo chân 4 chàng sinh viên Hà Nội gồm: Hoàng, Thành, Thăng và Long từ giảng đường đại học ra chiến trường Quảng Trị trong mùa hè đỏ lửa năm 1972. Trong cuộc chiến ác liệt ấy, 3 người đã ngã xuống, chỉ một người sống sót trở về, mang theo ký ức day dứt và đầy tự hào của cả một thế hệ.
Phim Mùi cỏ cháy cũng kể về những người lính trẻ chiến đấu ở Thành cổ Quảng Trị
ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH
Cả hai bộ phim đều kể câu chuyện về những người lính ở Thành cổ Quảng Trị
Điểm đặc biệt của Mùi cỏ cháy là không lựa chọn cách kể hoành tráng mà thấm đẫm chất thơ và ký ức. Những hình ảnh cỏ cháy, bầu trời bom đạn, ánh mắt người lính tuổi đôi mươi… được tái hiện nhẹ nhàng nhưng đầy ám ảnh. Bộ phim đã khiến người xem rưng rưng, day dứt và để lại dư âm lâu dài.
Năm 2012, tác phẩm đã giành 4 giải Cánh diều vàng quan trọng: Phim điện ảnh xuất sắc, Âm nhạc xuất sắc (Đỗ Hồng Quân), Biên kịch xuất sắc (Hoàng Nhuận Cầm) và Quay phim xuất sắc (Phạm Thanh Hà). Bộ phim cũng từng được chọn gửi tranh giải Oscar hạng mục Phim quốc tế, minh chứng cho giá trị nghệ thuật được ghi nhận rộng rãi.
Những người lính trong Mùi cỏ cháy của đạo diễn Nguyễn Hữu Mười
ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH
Đối với Mưa đỏ, dựa trên tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Chu Lai, bộ phim tái hiện 81 ngày đêm bảo vệ Thành cổ Quảng Trị với quy mô lớn, kỹ xảo hiện đại và trường quay hàng chục hecta bên sông Thạch Hãn. Ngay trong 4 ngày công chiếu đầu tiên, phim đã đạt hơn 130 tỉ đồng, lập kỷ lục doanh thu nhanh nhất trong lịch sử phim chiến tranh Việt Nam. Tác phẩm không chỉ được đầu tư mạnh về kỹ thuật, hình ảnh và dàn dựng mà còn mang thông điệp nhân văn, tri ân thế hệ cha anh và khơi gợi niềm tự hào dân tộc trong dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh.
Người lính trong phim Mưa đỏ của đạo diễn Đặng Thái Huyền
ẢNH: ĐPCC
So sánh hai bộ phim, dễ thấy Mùi cỏ cháy và Mưa đỏ cùng khai thác một đề tài: những người lính trẻ tuổi nơi Thành cổ Quảng Trị. Điểm chung của cả hai chính là tinh thần tri ân, khắc họa sự hy sinh và lý tưởng sống mãi trong lòng thế hệ trẻ Việt Nam. Nhưng cách thể hiện lại khác nhau: Mùi cỏ cháy chọn chất thơ và hồi ức để gợi nhớ, còn Mưa đỏ dùng quy mô sử thi và hình ảnh mạnh mẽ để tái hiện. Một bên là ký ức lặng lẽ khiến người xem day dứt, một bên là bản trường ca hoành tráng làm bùng lên niềm tự hào.
Sự "bùng nổ" của Mưa đỏ trên màn ảnh rộng hôm nay khiến nhiều người bồi hồi nhớ lại Mùi cỏ cháy của 13 năm trước. Nếu Mùi cỏ cháy là một khúc nhạc nhẹ nhàng đầy ám ảnh, thì Mưa đỏ là cơn mưa đỏ rực rỡ và dữ dội của lịch sử. Hai tác phẩm, ở hai thời điểm, với hai phong cách khác nhau, đã cùng nhau giữ lại ký ức Quảng Trị 1972 trong tâm thức khán giả, nhắc nhớ về những hy sinh không thể nào quên và thổi bùng niềm tự hào dân tộc trong từng thế hệ người Việt.
