Hawker - "bàn ăn chung" của cả quốc gia
Muốn hiểu Singapore, hãy bắt đầu từ một bữa ăn tại hawker centre - những khu ẩm thực tập trung hàng chục quầy hàng bình dân. Ở đó, bạn có thể thấy một ông cụ người Hoa thưởng thức cơm gà Hải Nam, bên cạnh là một gia đình người Ấn đang vui vẻ với món roti prata, hay một nhóm bạn trẻ người Mã Lai nhâm nhi satay nướng than.
Không gian hawker chẳng cầu kỳ, bàn ghế giản dị, nhưng nó lại chính là trái tim của đời sống thường ngày. UNESCO đã vinh danh văn hóa hawker Singapore là Di sản Văn hóa Phi vật thể của nhân loại năm 2020 - một minh chứng rõ ràng rằng ẩm thực ở đây không chỉ để ăn no, mà còn là chất keo gắn kết cộng đồng.
Du khách có thể ghé Lau Pa Sat - khu ẩm thực nằm trong công trình kiến trúc từ thế kỷ XIX, nổi bật với phố Satay sôi động về đêm. Hay tìm đến Tiong Bahru Market, nơi vừa có món bánh gạo Chwee Kueh truyền thống, vừa có khu phố mang hơi thở châu Âu xen Á Đông. Ăn ở hawker giống như đang ngồi trong một "phòng ăn chung" khổng lồ, nơi mọi ranh giới về sắc tộc, tôn giáo đều tan biến trên bàn ăn.
Những khu phố kể chuyện
Singapore là đất nước của nhiều cộng đồng nhập cư. Vì thế, mỗi khu phố ở đây đều mang trong mình một "linh hồn" riêng.
Chinatown : Nơi những người Hoa đầu tiên an cư từ thế kỷ XIX. Dạo quanh Chinatown, bạn sẽ ngạc nhiên khi chỉ vài bước chân đã có thể đi từ chùa Răng Phật uy nghi, sang đền Sri Mariamman rực rỡ tháp gopuram, rồi tới Thánh đường Hồi giáo Jamae Masjid mái vòm xanh thanh thoát. Ba công trình thuộc ba tôn giáo lớn cùng hiện diện trong một khu phố, tồn tại hòa bình suốt hàng trăm năm - điều hiếm thấy ở nhiều quốc gia.
Little India: Một "tiểu Ấn Độ" đầy màu sắc, nơi hương gia vị cay nồng hòa quyện cùng tiếng nhạc Bollywood rộn ràng. Điểm nhấn là ngôi nhà Tan Teng Niah - công trình kiến trúc gỗ rực rỡ sắc cầu vồng, minh chứng cho sự giao thoa văn hóa Hoa - Ấn. Mỗi mùa lễ hội Deepavali (lễ hội ánh sáng), cả khu phố như bừng sáng trong hàng nghìn ánh đèn và cổng chào rực rỡ. Kampong Glam: trung tâm văn hóa của cộng đồng Mã Lai - Hồi giáo. Từ xa đã thấy mái vòm vàng lộng lẫy của Thánh đường Sultan Mosque - biểu tượng tôn nghiêm của khu phố. Bao quanh là những con ngõ nhỏ như Haji Lane, nơi tranh tường street art và quán cà phê phong cách phương Tây mọc lên, tạo sự đối lập thú vị giữa truyền thống và hiện đại.
Đi giữa những khu phố này, du khách như được tham gia vào một hành trình xuyên lục địa, chỉ gói gọn trong vài con đường.
Giao thoa tôn giáo - bản sắc độc đáo
Một điểm đặc biệt của Singapore là sự đa dạng tôn giáo không hề dẫn đến chia rẽ, mà trở thành một phần bản sắc. Người Hoa thờ Phật và Đạo, người Ấn theo Hindu và Hồi giáo, cộng đồng Mã Lai phần lớn theo Hồi giáo, trong khi người Âu châu theo Thiên Chúa giáo.
Điều thú vị là các công trình tôn giáo thường nằm gần nhau, không phải trong sự đối kháng, mà như những người hàng xóm thân thiện. Chính quyền Singapore quy hoạch và bảo tồn để những không gian thiêng liêng này cùng tồn tại, tạo nên "bức tranh tôn giáo nhiều màu sắc" hiếm có.
Đặc biệt, Singapore còn tổ chức nhiều lễ hội tôn giáo công cộng mà ai cũng có thể tham gia. Tết Nguyên Đán với múa lân rộn ràng, Hari Raya Aidilfitri đánh dấu kết thúc tháng Ramadan, Deepavali với ánh sáng lung linh, và cả Giáng sinh với phố Orchard rực rỡ đèn trang trí. Có lẽ hiếm nơi nào mà người dân được nghỉ lễ cho hầu hết các dịp tôn giáo lớn, và tất cả đều tham gia, bất kể niềm tin riêng.
Di sản trong chiếc áo mới
Không chỉ giữ nguyên những gì thuộc về quá khứ, Singapore còn khéo léo "tái sinh" di sản. Họ biến các công trình cũ thành không gian sáng tạo, để di sản tiếp tục sống trong nhịp hiện đại.
New Bahru, vốn là trường Nan Chiau xưa, nay trở thành khu phức hợp sáng tạo với nhà sách, cửa hàng thiết kế và quán cà phê. Hay KADA, một bệnh viện hơn 100 năm tuổi, được tái thiết thành tổ hợp ẩm thực – nghệ thuật – chăm sóc sức khỏe. Người dân đến đây không chỉ để tham quan, mà còn để trải nghiệm một lối sống mới, gắn kết hơn với cộng đồng.
Cách làm này cho thấy Singapore không chỉ "bảo tồn" mà còn "tiến hóa" di sản – một tư duy khiến văn hóa trở thành phần sống động của hiện tại, chứ không bị phủ bụi trong bảo tàng.
Du khách đi dọc Singapore sẽ thấy một khung cảnh thật đặc biệt: một quán hawker bình dân ngay dưới chân tòa cao ốc sang trọng; một ngôi đền Hindu cổ kính chỉ cách nhà thờ Hồi giáo vài bước chân; hay một khu phố di sản được khoác áo mới để giới trẻ "check-in".
Chính sự song hành giữa truyền thống và hiện đại, giữa tôn giáo và đời sống thường nhật, đã làm nên sức hút khác biệt của Singapore. Đây không chỉ là một điểm đến du lịch, mà còn là bài học về sự hòa hợp – nơi quá khứ và hiện tại cùng tồn tại, để tương lai thêm bền vững.
