Nhiều điểm đến trên thế giới thu hút du khách nhờ vừa sở hữu kiến trúc độc đáo, vừa lưu giữ những dấu ấn lịch sử đặc biệt. Tại Việt Nam, các dinh thự và biệt thự từng thuộc vua Bảo Đại – vị hoàng đế cuối cùng của triều Nguyễn – cũng mang sức hút tương tự, trở thành điểm dừng chân quen thuộc của du khách trong và ngoài nước.
Thế nhưng, giữa những công trình vẫn sáng đèn đón khách, có một quần thể biệt thự đang chuẩn bị bước vào giai đoạn thay đổi mang tính lịch sử sau nhiều năm bị bỏ hoang: Lầu Bảo Đại ở Nha Trang.
Toàn cảnh khu vực Lầu vua Bảo Đại ở Nha Trang (Ảnh Traveloka)
Cụ thể, UBND tỉnh Khánh Hòa thông tin, ngày 12/11 vừa qua, yêu cầu khẩn trương lập phương án tu bổ, sửa chữa toàn diện quần thể biệt thự. Yêu cầu bao gồm dọn dẹp, cắt tỉa, chống mối mọt, gia cố các hạng mục hư hỏng và rà soát kỹ lưỡng phương án quản lý – đầu tư trong tương lai. Đây là động thái quan trọng nhất trong nhiều năm qua, mở ra hy vọng rằng khu di tích gần 100 năm tuổi sẽ được hồi sinh sau quãng thời gian dài vắng bóng du khách.
Dấu ấn 100 năm của biệt thự Bảo Đại Nha Trang
Nằm trên triền đồi Cảnh Long nhìn thẳng ra vịnh biển Nha Trang, quần thể biệt thự Bảo Đại – hay còn được gọi là Biệt điện Cầu Đá – được xây dựng từ đầu thập niên 1920 dưới thời Pháp thuộc. Với vị trí đắc địa và kiến trúc mang đậm hơi thở châu Âu, nơi đây nhanh chóng trở thành chốn nghỉ ngơi lý tưởng của vua Bảo Đại và hoàng hậu Nam Phương trong nhiều chuyến lưu trú tại miền Trung.
Quần thể gồm năm căn biệt thự cổ có tên Xương Rồng, Bông Sứ, Bông Giấy, Phượng Vĩ và Cây Bàng. Mỗi căn đều mang những đường nét kiến trúc Pháp tinh tế, hòa mình vào cảnh quan rừng cây rậm rạp và độ cao lý tưởng. Từ sau năm 1975, khu biệt thự được dùng cho mục đích du lịch, mở cửa đón khách và trở thành điểm tham quan quen thuộc của nhiều thế hệ du khách.
Tuy nhiên, sự nhộn nhịp ấy dần biến mất. Gần một thập kỷ qua kể từ năm 2017, Lầu Bảo Đại rơi vào tình trạng xuống cấp nghiêm trọng: Các biệt thự trơ trọi, nội thất hư hỏng, tường bong tróc, cảnh quan bị bỏ mặc. Cổng khu vực đóng kín, các lối dẫn vào đều ngừng đón khách.
Một số hình ảnh về các biệt thự tại đây (Ảnh Báo Lao Động)
Những dinh thự khác của vua Bảo Đại trên cả nước
Các công trình gắn với vua Bảo Đại xuất hiện ở nhiều tỉnh thành trên cả nước và hiện diện như phần di sản đặc biệt của triều Nguyễn trong đời sống du lịch. Mỗi nơi mang một câu chuyện riêng, một diện mạo riêng và một “số phận” khác nhau trong hành trình bảo tồn và khai thác.
Tại Đà Lạt – thành phố được mệnh danh là “thủ phủ dinh thự Bảo Đại”, du khách có thể dễ dàng ghé thăm hai công trình vẫn đang mở cửa đón khách là Dinh II và Dinh III. Dinh III trên đường Triệu Việt Vương lưu giữ nhiều phòng ốc, nội thất và tư liệu gắn với gia đình nhà vua, trở thành điểm tham quan hấp dẫn quanh năm. Dinh II trên đường Trần Hưng Đạo lại khoác lên vẻ đẹp cổ kính, nép mình giữa rừng thông và thường xuyên được sử dụng cho các hoạt động văn hóa, hội họp.
Trái ngược với hai dinh thự này, Dinh I – một trong những công trình đẹp nhất Đà Lạt – đã đóng cửa hoàn toàn từ tháng 4/2024. Khu vực hiện xuống cấp, cảnh quan trống trải và chưa có thời điểm cụ thể để mở cửa trở lại.
Đà Lạt nổi tiếng với 3 dinh của vua Bảo Đại, là điểm đến thu hút đông đảo du khách (Ảnh Tour Đà Lạt)
Ở phía Bắc, biệt thự Bảo Đại tại Đồ Sơn (Hải Phòng) lại là điểm sáng trong hệ thống các công trình gắn với vị vua cuối cùng của Việt Nam. Nằm trên đồi Vạn Hương, hướng ra biển Đồ Sơn, nơi đây vẫn đều đặn đón khách tham quan mỗi ngày. Không gian thoáng đãng cùng tầm nhìn rộng mở khiến biệt thự này luôn là một trong những điểm check-in đặc sắc của vùng biển phía Bắc.
Ngoài những địa điểm nổi bật, Việt Nam còn có nhiều công trình từng gắn với vua Bảo Đại, từ nhà nghỉ dưỡng ở Buôn Ma Thuột tới biệt thự trên đỉnh Hòn Bà (Khánh Hòa) và các căn nhà nhỏ rải rác tại Huế. Một số đã trở thành điểm đến du lịch, trong khi số khác chỉ còn là dấu tích hoặc ngừng hoạt động trong thời gian dài.
Biệt thự vua Bảo Đại ở Đồ Sơn, Hải Phòng (Ảnh VinWonders)
Thu Phương
