Avatar 3 - "đại tiệc" hình ảnh của James Cameron

* Bài viết tiết lộ nội dung phim

Sau Avatar (2009) - bộ phim doanh thu cao nhất lịch sử với 2,9 tỷ USD và ba tượng vàng Oscar - cùng Avatar: The Way of Water (2022) đạt 2,3 tỷ USD, James Cameron mở ra bước tiến mới trong việc nâng tầm hiệu ứng điện ảnh với phần ba. Dự án ra mắt trong bối cảnh điện ảnh toàn cầu đang chứng kiến sự bùng nổ của các công cụ AI tạo sinh, khi vài câu lệnh có thể thay thế những công đoạn sản xuất. Trước làn sóng đó, James Cameron chọn hướng đi ngược dòng. Ông thúc đẩy giới hạn của kỹ xảo số, nhưng đặt yếu tố diễn xuất làm trung tâm.

Avatar: Fire and Ash chứng minh Cameron là một trong những đạo diễn hiếm hoi có thể biến công nghệ thành ngôn ngữ kể chuyện. Bộ phim thực hiện với hệ thống máy quay Sony VENICE thế hệ mới, kết hợp kỹ xảo 3D nâng cấp, công nghệ nắm bắt diễn xuất (performance capture) và kỹ thuật ghi hình chuyển động (motion capture) dưới nước. Đồng thời, quy trình dựng hình lập thể (stereoscopic pipeline) được cải tiến, giúp hình ảnh đạt màu sắc phong phú, tạo chiều sâu rõ hơn hai phần trước.

Phần hành động được mở rộng về quy mô và không gian, trải dài trên không trung, mặt đất lẫn đại dương. Các trường đoạn giao tranh đặt trong mạch xung đột của câu chuyện, gắn với lựa chọn, mất mát và mâu thuẫn giữa các nhân vật. Nhờ đó, những đại cảnh tạo ấn tượng thị giác, góp phần đẩy cao kịch tính. Nhịp phim tăng dần về cuối với nhiều phân cảnh chiến đấu. Một số trường đoạn dành thời lượng giới thiệu các nhóm Na'vi và sinh vật mới, mở rộng hệ sinh thái và đời sống văn hóa của Pandora. Hình ảnh duy trì độ hoàn thiện cao, tạo sự liền mạch giữa diễn xuất, bối cảnh và hiệu ứng kỹ xảo.

Hành tinh Pandora trở thành trận địa của các cuộc chiến giữa các bên. Môi trường biển cả, rừng rậm, núi lửa thiết kế với cấu trúc địa lý, chi phối cách nhân vật di chuyển, đối đầu và sinh tồn. Cameron tận dụng không gian ba chiều để phân bổ các sinh vật khổng lồ, phương tiện, vũ khí và người Na'vi, khiến mỗi va chạm đều mang cảm giác bùng nổ.

Máy quay ưu tiên các chuyển động dài, đặt ở vị trí thấp, tạo cảm giác khán giả đồng hành các nhân vật. Trong những cảnh hành động, nhịp dựng được kiểm soát chặt, hạn chế cắt nhanh gây rối, thay vào đó là các chuỗi hành động kéo dài với hướng di chuyển và bố cục không gian, giúp các trận chiến lớn giữ sự liền lạc.

Màu sắc cũng trở thành yếu tố kể chuyện quan trọng. Nếu The Way of Water chủ yếu xoay quanh các gam xanh và lục, Fire and Ash mở rộng sang những tông màu nóng. Lửa, tro, dung nham và sắc đỏ cam của vùng đất tộc Ash People (Người Tro) tạo nên sự đối lập với hình ảnh Pandora trong phần đầu, phản chiếu trạng thái căng thẳng của cộng đồng Na'vi. Sự xuất hiện của Wind Traders, nhất là phần hình ảnh của các sinh vật bay tạo nên điểm nhấn ở nửa đầu phim.

Không chỉ dừng ở phô diễn công nghệ, Avatar: Fire and Ash mở rộng chủ đề sang hệ quả của thù hận và chia rẽ. Các đại cảnh trở thành phông nền cho xung đột nội tâm của nhân vật, mâu thuẫn gia đình và xã hội. Ở phần ba, Pandora hiện lên như không gian phản chiếu các vấn đề của thế giới con người như suy thoái môi trường, chủ nghĩa cực đoan, khủng hoảng niềm tin và tham vọng quyền lực.

Bước ngoặt lớn đến từ sự xuất hiện của Varang, thủ lĩnh tộc Ash People, biểu tượng rạn nứt trên Pandora. Việc người Na'vi kết hợp nhóm của đại tá Quaritch mang đến góc nhìn mới khi cho thấy không phải ai cũng tin vào vị thần Eywa hay lựa chọn con đường hòa hợp. Điều này cho thấy Pandora là xã hội phức tạp với những rạn nứt không thể tránh khỏi.

Nửa đầu phim tạo cảm giác quen thuộc khi Cameron dành nhiều thời gian cho các cảnh di chuyển, khám phá môi trường sống. Nhưng về sau, tác phẩm mang sức nặng khi đặt mối quan hệ gia đình làm trung tâm, giúp bộ phim không bị chi phối bởi yếu tố hành động. Neytiri chìm trong nỗi đau mất con và cơn giận dữ chưa được hóa giải, khiến mối quan hệ với Spider - cậu bé loài người được gia đình nhận nuôi, cũng là con trai ruột của Quaritch - trở nên căng thẳng. Jake bị giằng xé giữa trách nhiệm của một thủ lĩnh và vai trò người cha. Lo'ak sống trong mặc cảm vì cái chết của anh trai, còn Kiri loay hoay với mối liên kết Eywa.

Tuy nhiên, việc mở rộng quá nhiều tuyến nhân vật và sự kiện khiến phần giữa phim trở nên dàn trải. Theo IGN, thời lượng dài hơn ba tiếng đôi lúc làm nhịp kể chậm lại, một số tình tiết lặp lại mô-típ từ The Way of Water. Không phải nhân vật nào cũng được phát triển đồng đều. Lo'ak giữ vai trò người dẫn chuyện nhưng chưa thực sự nổi bật, còn phản diện Varang bị giảm đất diễn ở hồi cuối. Bộ phim không tạo ra thay đổi mang tính bước ngoặt cho series mà chủ yếu làm rõ và mở rộng cốt truyện sẵn có.

Nhiều chi tiết quan trọng vẫn được để ngỏ, trong đó nhân vật Kiri có thể kết nối với Eywa để trở thành yếu tố then chốt trong những phần sau. Spider cho thấy khả năng thích nghi trực tiếp với môi trường Pandora, gợi mở viễn cảnh con người có thể chiếm lĩnh hành tinh này mà không còn phụ thuộc vào cơ thể avatar trung gian.

Avatar: Fire and Ash được kỳ vọng mở đường cho Cameron hoàn thành kế hoạch phát hành Avatar 4 và Avatar 5, dự kiến vào năm 2029 và 2031. The Way of Water và Fire and Ash đều do James Cameron cùng Rick Jaffa và Amanda Silver biên kịch. Ban đầu, câu chuyện được phát triển thành một phim nhưng sau đó tách ra hai phần.